Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, Luật sư Phạm Thanh Hữu, Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh có một số chia sẻ pháp lý sau đây:
Thứ nhất, đối với những vi phạm sau đây nếu thỏa mãn các điều kiện nhất định sẽ không bị buộc phải tháo dỡ công trình xây dựng:
1. Công trình xây dựng theo quy định của pháp luật phải có giấy phép xây dựng mà không có giấy phép xây dựng xảy ra sau ngày 04/01/2008 mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018.
2. Công trình xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng được cơ quan có thẩm quyền cấp xảy ra sau ngày 04/01/2008 mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018.
3. Công trình xây dựng sai thiết kế được cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt; sai quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt (đối với công trình xây dựng được miễn giấy phép xây dựng) xảy ra sau ngày 04/01/2008 mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018.
4. Tổ chức thi công xây dựng công trình sai giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép sửa chữa, cải tạo đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn hoặc công trình xây dựng khác, nhà ở riêng lẻ ở đô thị, công trình thuộc trường hợp phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình hoặc lập dự án đầu tư xây dựng công trình mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018.
5. Tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép xây dựng mới đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn hoặc xây dựng công trình khác, nhà ở riêng lẻ ở đô thị, công trình thuộc trường hợp phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình hoặc lập dự án đầu tư xây dựng công trình mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018.
6. Tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018.
7. Xây dựng công trình sai thiết kế được phê duyệt hoặc sai quy hoạch xây dựng hoặc thiết kế đô thị đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với công trình xây dựng được miễn giấy phép xây dựng mà đã kết thúc trước ngày 15/01/2018.
8. Đối với hành vi xây dựng không phép, xây dựng sai phép, xây dựng sai thiết kế được phê duyệt theo quy định của Nghị định 23/2009/NĐ-CP, mà đã ban hành quyết định cưỡng chế phá dỡ, nhưng đến ngày 30/11/2013 vẫn chưa thực hiện.
Thứ hai, đối với các vi phạm nêu trên phải đáp ứng những điều kiện sau sẽ không bị buộc phải tháo dỡ công trình xây dựng:
1. Không vi phạm chỉ giới xây dựng, không gây ảnh hưởng các công trình lân cận, không có tranh chấp, xây dựng trên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp.
2. Tính đến hiện tại, phù hợp với quy hoạch xây dựng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
3. Nộp phạt theo quy định, và nộp lại số lợi bất hợp pháp có được bằng 40% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép đối với công trình là nhà ở riêng lẻ và bằng 50% giá trị phần xây dựng sai phép, không phép, sai thiết kế được phê duyệt hoặc sai quy hoạch xây dựng hoặc thiết kế đô thị được duyệt đối với công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng hoặc công trình chỉ yêu cầu lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình. Sau khi chủ đầu tư hoàn thành việc nộp phạt thì cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng hoặc điều chỉnh giấy phép xây dựng.
