Báo Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) vừa tiếp nhận đơn phản ánh về tình trạng một hộ gia đình trong những năm qua đã phá nhiều héc ta (ha) rừng phòng hộ đầu nguồn để xây dựng nhà kiên cố và chuồng trại tại xóm Khuổi Pàng (Khuổi Tèn cũ), thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, gây bức xúc trong nhân dân.
Ghi nhận thực tế phản ánh
Theo thông tin phản ánh, sáng 23/3/2021, phóng viên Báo TN&MT đã trực tiếp đến xóm Khuổi Pàng (Khuổi Tèn cũ), thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng (Cao Bằng) để ghi nhận và xác minh thông tin phản ánh về một trang trại xây dựng trái phép trên đất rừng phòng hộ.
Tại địa điểm trên, phóng viên ghi nhận khoảng gần 3 ha đất rừng đã được san gạt, cải tạo. Vị trí đất rừng bị san gạt, một hộ gia đình đã tiến hành xây dựng cổng ra vào gắn cửa sắt có tường xây 2 bên cổng, đường bê tông có chiều dài khoảng 80m dẫn vào căn nhà cấp 4 xây kiên cố và chuồng trại chăn nuôi. Khu diện tích đất trên đỉnh đồi được hộ gia đình này cải tạo thành hình ruộng bậc thang để trồng các loại cây ăn quả.
Tiếp tục tìm hiểu sự việc, phóng viên được một người dân (xin được giấu tên) đang lấy củi gần đó cho biết, trước đây khu rừng này là rừng tự nhiên và đã được khoanh nuôi, giao cho các hộ dân quản lý. Đến năm 2018, hộ gia đình này đã thỏa thuận mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất với các gia đình khác để làm trang trại. Tôi lấy củi ở đây cũng nhiều năm, trước đây khu rừng này, cây mọc tự nhiên dày đặc, phủ xanh mướt. Năm 2019, sau khi hộ gia đình này mua lại đã khai phá, chặt đi để làm trang trại và trồng cây ăn quả.
Liên hệ với ông Nông Hoàng Hính, Trưởng xóm Khuổi Pàng (Khuổi Tèn cũ), thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng (Cao Bằng) để tìm hiểu sự việc, tuy nhiên, ông Nông Hoàng Hính cho biết vị trí mà hộ gia đình xây dựng trang trại trên đất rừng không thuộc địa phận xóm Khuổi Pàng mà thuộc địa phận tổ dân phố Xuân Lộc (Nà Ngần cũ), thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng (Cao Bằng).
Theo tài liệu mà Báo TN&MT nắm được, gia đình chị Nông Thị Hồng Loan, xóm Khuổi Pàng (Khuổi Tèn cũ), thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng (Cao Bằng) là hộ đã san gạt, cải tạo và xây dựng tại khu đất rừng phòng hộ.
Cụ thể, ngày 16/8/2018, chị Nông Thị Hồng Loan đã đứng tên làm hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với 11 hộ gia đình trú tại tổ dân phố Xuân Lộc (Nà Ngần cũ), thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng (Cao Bằng). Sau khi mua lại của các hộ dân có đất tại xóm Khuổi Pàng (Khuổi Tèn cũ), thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng (Cao Bằng), trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có ghi cụ thể là đất rừng phòng hộ, mục đích sử dụng lâu dài. Khi đã thỏa thuận chuyển nhượng xong, năm 2019, gia đình chị Nông Thị Hồng Loan đã thuê máy xúc để san gạt, cải tạo đất rừng phòng hộ để xây dựng nhà kiên cố, chuồng trại và mở các đường đồng mức.
Theo thông tin xác minh, tổng diện tích đất rừng mà gia đình chị Nông Thị Hồng Loan đã san gạt, cải tạo là 2,96 ha. Hiện, gia đình chị Nông Thị Hồng Loan đã xây dựng một số công trình như: cổng ra vào có bờ tường xây 2 bên cổng, đường bê tông dẫn vào, căn nhà cấp 4 được xây dựng kiên cố, khu chuồng trại chăn nuôi và cải tạo đất thành hình bậc thang để trồng các loại cây như: mắc ca, bưởi và một số cây ăn quả khác.
Được biết, đến ngày 17/9/2020, gia đình chị Nông Thị Hồng Loan mới làm đơn đăng ký nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất năm 2021 đối với các thửa 428, 429, 412, 418, 437 thuộc tờ bản đồ lâm nghiệp số 1, để chuyển đổi 15,19 ha từ đất rừng phòng hộ sang rừng sản xuất. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa chuyển đổi được mục đích sử dụng đất.
Các cơ quan chức năng huyện Hà Quảng nói gì?
Để thông tin được khách quan và chính xác, phóng viên Báo TN&MT đã liên hệ đặt lịch làm việc với chính quyền địa phương và các ngành chức năng của huyện Hà Quảng để làm rõ vấn đề.
Tại buổi làm việc, ông Lã Hoài Bắc, Chủ tịch UBND thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng (Cao Bằng) cho biết, tôi mới về nhận nhiệm vụ từ tháng 2/2020, sau khi về nghe báo cáo từ các đồng chí chuyển giao thì UBND thị trấn Xuân Hòa cũng đã phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện Hà Quảng đi kiểm tra hiện trạng khu đất. Về vấn đề người dân quản lý, phát triển kinh tế rừng trên địa bàn thì UBND thị trấn Xuân Hòa cũng thường xuyên theo dõi. Tuy nhiên, vấn đề thỏa thuận mua bán, chuyển nhượng đất rừng trong các hộ dân với nhau thì UBND thị trấn Xuân Hòa cũng không nắm được bởi họ cũng không thông qua UBND thị trấn. Đến khi người ta làm thì mới phát hiện. Trách nhiệm của chính quyền địa phương là khi người ta làm thì đến tìm hiểu, nhắc nhở và báo cáo với các cơ quan chuyên môn.
Trao đổi sự việc với ông Triệu Đình Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Hà Quảng (Cao Bằng) và được biết, về vấn đề gia đình chị Nông Thị Hồng Loan san gạt, cải tạo và xây dựng trang trại trên đất rừng phòng hộ thì năm 2019 UBND huyện cũng đã nắm được. Sau khi nắm được thông tin, UBND huyện đã chỉ đạo cơ quan Kiểm lâm, UBND thị trấn Xuân Hòa kiểm tra, rà soát lại toàn bộ diện tích đất rừng mà gia đình chị Nông Thị Hồng Loan xây dựng; đồng thời giám sát chặt chẽ các hoạt động tại khu vực này. Cơ quan Kiểm lâm và UBND thị trấn Xuân Hòa cũng đã chỉ ra những sai phạm của hộ gia đình chị Nông Thị Hồng Loan. Cụ thể, gia đình chị Nông Thị Hồng Loan sử dụng đất rừng đó chưa đúng mục đích, trong trường hợp muốn khai thác, muốn chuyển đổi thì phải được cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Đằng này, chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép đã tiến hành khai thác, cải tạo thì đó là hành động sai, trái với quy định của pháp luật.
“Trên cơ sở quy định của pháp luật và nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình chị Nông Thị Hồng Loan và các hộ khác, huyện Hà Quảng cũng đã tổng hợp vào trong kế hoạch sử dụng đất năm 2021 để báo cáo Sở TN&MT tỉnh Cao Bằng có cơ sở trình HĐND tỉnh Cao Bằng ban hành Nghị quyết về kế hoạch sử dụng đất của năm nay”. Phó Chủ tịch UBND huyện Hà Quảng (Cao Bằng) Triệu Đình Dũng cho biết thêm.
Ông Nông Trung Trực, Trưởng phòng TN&MT huyện Hà Quảng (Cao Bằng) cho biết, đến thời điểm này Phòng vẫn chưa thấy UBND thị trấn Xuân Hòa và cơ quan Kiểm lâm thông tin báo cáo là rừng bị phá. Còn ông Đàm Văn Thực, công chức Phòng TN&MT huyện Hà Quảng (Cao Bằng) thông tin, ngày 15/11/2018, Phòng TN&MT huyện, UBND thị trấn Xuân Hòa, Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh Hà Quảng và hộ gia đình Lãnh Văn Bao đã tiến hành kiểm tra thực địa, khi đó vẫn còn nguyên trạng là đất rừng phòng hộ, gia đình chỉ là phát ranh giới. Sau khi các cơ quan chuyên môn kiểm tra, căn cứ vào bản đồ và ngoài thực địa thì nhận thấy có sự chênh lệch sai về ranh giới và chủ sử dụng đất. Năm 2020, phòng TN&MT huyện đã tham mưu cho UBND huyện Hà Quảng ban hành các quyết định về việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các thửa đất 412, 439, 423, tờ bản đồ lâm nghiệp thị trấn Xuân Hòa số 1, mục đích sử dụng đất là đất rừng phòng hộ, do cấp không đúng đối tượng sử dụng đất theo quy định tại Điểm d, Khoản 2, Điều 106 Luật Đất đai năm 2013.
“Hộ gia đình chị Nông Thị Hồng Loan đã san gạt, cải tạo và xây dựng trang trại trên rừng phòng hộ, chưa chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định thì đã thực hiện trước việc cải tạo, khai thác rừng. Trước khi việc này diễn ra, vị trí khu vực đó là rừng phòng hộ gỗ tự nhiên, cây cối mọc dày đặc.”, ông Đàm Văn Thực, công chức Phòng TN&MT huyện Hà Quảng (Cao Bằng) khẳng định.
Cùng phóng viên đến khu đất rừng mà gia đình chị Nông Thị Hồng Loan san gạt, cải tạo và xây dựng trang trại. Chỉ tay vào khu đất, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Hà Quảng (Cao Bằng) Trần Huy Tân khẳng định, đây là vị trí rừng sản xuất.
“Khoảng năm 2004 – 2006, khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân thì vẫn là đất rừng phòng hộ. Tuy nhiên, ngày 31/3/2015, UBND tỉnh Cao Bằng ban hành Quyết định số 415/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả rà soát, điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng tỉnh Cao Bằng thì đã điều chỉnh thành rừng sản xuất. Song, vấn đề ở đây là hiện nay trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân vẫn ghi rõ là đất rừng phòng hộ, nhưng theo Quyết định số 415/QĐ-UBND của UBND tỉnh Cao Bằng thì đã điều chỉnh thành đất rừng sản xuất.”, ông Trần Huy Tân lý giải.
Trước sự việc trên khiến dư luận đặt ra câu hỏi: “Có hay không việc gia đình chị Nông Thị Hồng Loan san gạt, cải tạo và xây dựng trang trại trái phép trên đất rừng phòng hộ?”; “Và, nếu có trường hợp như vậy thì trách nhiệm đó thuộc về ai?”; “Nếu là xây dựng trang trại trên rừng sản xuất hay rừng phòng hộ thì gia đình chị Nông Thị Hồng Loan đã được cơ quan có thẩm quyền cấp phép hay chưa?”. Đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Cao Bằng sớm vào cuộc làm rõ vấn đề trên để trả lời câu hỏi mà dư luận quan tâm.
Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.
