Vinafood 2 và Công ty Việt Hân Sài Gòn lợi dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại địa chỉ số 33 Nguyễn Du, số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh (quận 1, TP.HCM) để lập dự án “khống”, thế chấp ngân hàng, vay tiền trái luật.
Theo kết luận thanh tra số 2099/BC-TTCP ngày 2/12/2020 của Tổng Thanh tra Chính phủ, Tổng công ty Lương thực Miền Nam (Vinafood 2) không triển khai dự án, chỉ sử dụng Giấy chứng nhận QSDĐ này để thế chấp đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cho 4 công ty thanh viên vay ngân hàng.
Sau đó, Công ty Việt Hân Sài Gòn, sử dụng giấy chứng nhận QSDĐ này và lập nhiều hồ sơ vay bằng dự án đầu tư khống (dự án không tồn tại, không có thủ tục xin dự án, không có phê duyệt dự án của các cơ quan có thẩm quyền) để thế chấp đảm bảo cho nhiều khoản vay vốn trực tiếp tại một số ngân hàng TMCP; hoặc đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cùng một lúc cho các pháp nhân khác thực hiện các dự án khác, không liên quan đến cơ sở nhà đất tại địa chỉ số 33 Nguyễn Du, số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, quận 1, TP.HCM.
Theo đó, trong giai đoạn từ 2010 - 2015, Vinafood 2 không triển khai đầu tư dự án trên đất được giao như cam kết. Ngược lại tổng công ty này đã sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BB971073 của 4 lô đất để vay hơn 518 tỷ đồng từ ngân hàng Techcombank, mục đích để bổ sung vốn kinh doanh thường xuyên cho 04 đơn vị hạch toán phụ thuộc.
Từ cuối năm 2015 đến năm 2018, sau khi mua lại 4 cơ sở nhà đất, Công ty Việt Hân Sài Gòn dùng hình thức vẽ dự án “khống” - The Goldmark Premium Tower trên đất số 33 Nguyễn Du và số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh để vay thêm nhiều ngàn tỷ từ ngân hàng.
Cụ thể, năm 2016, ông Đinh Trường Chinh, Chủ tịch HĐTV, đại diện pháp luật của Công ty Việt Hân Sài Gòn đã thế chấp 4 cơ sở nhà đất nêu trên với Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam chi nhánh TP.HCM (Ngân hàng MSB). Giá trị tài sản đảm bảo là hơn 2000 tỷ đồng để thực hiện khoản vay 1.683 tỷ đồng. Mục đích là để tài trợ vốn cho Công ty CP Bất động sản Mùa Đông mua 99% cổ phần vốn góp trong Công ty Việt Hân Sài Gòn của Bà Hoàng Ngọc Cẩm Hồng.
Tiếp đó ngày 6/2/2017, bà Trương Thị Cẩm Giang là đại diện pháp luật của Công ty Việt Hân Sài Gòn vay Ngân hàng TMCP Sài Gòn (Ngân hàng SCB) chi nhánh Phạm Ngọc Thạch với tài sản thế chấp là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của 4 cơ sở nêu trên. Khoản vay này là trả nợ cho 9 hồ sơ khách hàng vay ngắn hạn, với mục đích sử dụng vốn vay để bổ sung vốn thực hiện thi công giai đoạn 1 dự án The Goldmark Premium Tower. Ngân hàng TMCP Sài Gòn chi nhánh Phạm Ngọc Thạch đã giải ngân hơn 5.800 tỷ đồng.
Đáng chú ý, Công ty Việt Hân Sài Gòn đã lập dự án khống The Goldmark Premium Tower với tổng mức đầu tư hơn 7.200 tỷ đồng rồi dùng để làm tài sản đảm bảo thế chấp cho khoản vay.
Sau đó, ngày 17/8/2017 bà Trương Thị Cẩm Giang tiếp tục ký hợp đồng vay hơn 5.300 tỷ đồng với Ngân hàng TMCP Sài Gòn chi nhánh Củ Chi bằng tài sản thế chấp là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của 4 cơ sở nêu trên. Mục đích vay là thực hiện thi công giai đoạn 1 dự án The Goldmark Premium Tower.
Đến tháng 8/2018, Công ty Việt Hân Sài Gòn đã thế Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của 4 cơ sở nhà đất để vay từ Ngân hàng TMCP Sài Gòn 6.308 tỷ đồng. Khoản vay này được Công ty Việt Hân Sài Gòn chi cho các công ty con gồm: Công ty CP Bạch Minh Long, Công ty CP Supreme Power, Công ty CP Đầu tư Thuận Nha, Công ty CP Đầu tư Khai Gia, Công ty CP Clover Peak, Công ty CP Đầu tư Thanh Man, Công ty CP Đầu tư Song Phú.
Khi đoàn thanh tra liên ngành vào cuộc kiểm tra, tất cả công ty này đã chủ động đề nghị dùng tài sản khác để thế chấp. Đó là các bất động sản tại dự án khu dân cư lô 9A2 khu 9A+B, khu chức năng số 9 đô thị mới Nam TP.HCM, tại xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, thuộc sở hữu của Công ty CP Đầu tư và phát triển bất động sản Việt Liên Á làm tài sản bảo đảm thay thế cho 4 thửa đất số 33 Nguyễn Du, 34-36-42 Chu Mạnh Chinh.
Cùng với kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP.HCM chỉ đạo, giám sát các cơ quan có thẩm quyền thực hiện xử lý và khắc phục hậu quả để thu hồi tài sản nhà nước, Thanh tra chính phủ cũng đề nghị giao Công an TP.HCM vào cuộc điều tra, xử lý theo pháp luật đối với việc phá dỡ tài sản Nhà nước trên lô đất số 42 đường Chu Mạnh Trinh.
Đồng thời, xử lý nghiêm các vi phạm nêu tại kết luận này đối với tập thể, cá nhân có liên quan theo thẩm quyền.
Trước đó, năm 2007, Vinafood 2 có chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại các địa chỉ trên trở thành dự án khách sạn, văn phòng và thương mại.
Đến năm 2015, Vinafood 2 có chủ trương liên kết Công ty TNHH Thương mại - Quảng cáo - Xây dựng Địa ốc Việt Hân (Công ty Việt Hân) cùng khai thác mặt bằng.
Ngày 12/11/2015, Vinafood 2 ký hợp đồng hợp tác với Công ty Việt Hân thành lập Công ty TNHH Thương mại - Xây dựng - Dịch vụ Việt Hân Sài Gòn (Công ty Việt Hân Sài Gòn) để thực hiện dự án tại 4 khu đất này (số 33 Nguyễn Du và số 34 - 36 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1, TP.HCM).
Theo đó, Công ty Việt Hân góp vốn 640 tỷ đồng vào Công ty Việt Hân Sài Gòn (chiếm 80% vốn), Vinafood 2 đóng góp 160 tỷ đồng (20% còn lại) bằng giá trị tài sản trên đất và một phần giá trị quyền sử dụng đất các khu đất nói trên. Tổng giá trị các khu đất được xác định là 730 tỷ đồng.
Ngày 25/11/2015, Vinafood 2 bán 4 khu đất này cho Công ty Việt Hân Sài Gòn. Đại diện Công ty Việt Hân Sài Gòn dùng chính số tiền góp vốn điều lệ tại công ty này trả cho Vinafood 2 (570 tỷ đồng là tiền tính từ giá trị quyền sử dụng 4 khu đất sau khi trừ 160 tỷ đồng góp vốn của Vinafood 2). Sau đó, Vinafood 2 chuyển nhượng phần vốn 160 tỷ đồng tại Công ty Việt Hân Sài Gòn cho Công ty Việt Hân. Thương vụ chuyển nhượng 4 khu đất công cho tư nhân hoàn tất.
Tại Văn bản số 2099/BC-TTCP Tổng Thanh tra Chính phủ, báo cáo kết luận thanh tra và kiến nghị Thủ tướng giao UBND TP.HCM thu hồi khu đất công tại phường Bến Nghé, quận 1 đang bị Vinafood 2 thâu tóm.
Cụ thể, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo cơ quan Thanh tra, Giám sát ngân hàng thực hiện thanh tra toàn diện hoạt động cấp tín dụng trong giai đoạn từ năm 2013 đến nay và các khoản vay liên quan đến việc sử dụng Giấy CNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB971073 ngày 11/9/2010 của 4 cơ sở nhà, đất nói trên. Xử các lý nghiêm vi phạm nêu tại kết luận này đối với tập thể, cá nhân có liên quan theo thẩm quyền.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có nhiệm vụ chỉ đạo Vinafood 2 kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý đúng quy định của pháp luật đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong việc phối hợp với Công ty TNHH TM Quảng cáo Xây dựng Địa ốc Việt Hân thực hiện trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng khi chuyển dịch khu đất công nói trên cho tư nhân trái luật, trái thẩm quyền.
Giao Cục Thuế TP.HCM chủ trì, phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư xác minh làm rõ việc gian lận thuế thu nhập cá nhân bằng cách chuyển nhượng lòng vòng qua cá nhân để hưởng thuế suất 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vốn góp trong Công ty Việt Hân Sài Gòn.
