TP Hồ Chí Minh: Dấu hiệu thất thoát tài sản Nhà nước tại dự án nạo vét sông Gò Gia của Công ty Hoàng Minh

Giám sát là “người nhà”

Theo hồ sơ thể hiện, Dự án xã hội hoá nạo vét khu neo đậu tránh trú bão trên sông Gò Gia (gọi tắt là Dự án) có phạm vi thi công vùng nước trên sông Gò Gia, đoạn từ tim sông Tắc Ông Cu cắt vuông góc sông Gò Gia đến ngã ba sông Thị Vải về phía hạ lưu (tới điểm lý trình 0 km), thuộc xã Thạnh An, huyện Cần Giờ.

Dự án được Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) phê duyệt chủ trương, Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường và giao Cục Hàng hải Việt Nam làm chủ đầu tư, Công ty TNHH Đầu tư Thương mại Dịch vụ Xuất nhập khẩu Hoàng Minh (gọi tắt là Công ty Hoàng Minh) là đơn vị thi công thực hiện nạo vét 8 bến phao (BP1, BP2, BP3, BP4, BP8, BP9, BP10, BP11) theo Hợp đồng số 19/2016/HĐNV-XHH ngày 19/4/2016 và Phụ lục số 04/PLHĐ ngày 15/7/2019, với tổng khối lượng nạo vét 2.749.794 m3. Đổi lại, Công ty Hoàng Minh được phép tận thu cát trong quá trình nạo vét các bến phao thuộc phạm vi công trình.

Dự án bắt đầu thi công từ tháng 5/2016, đến nay đã gia hạn 5 lần với thời hạn thi công cuối cùng đến hết ngày 31/12/2021.

Cục Cảnh sát Môi trường (Bộ Công an) phát hiện và thông tin việc Công ty Hoàng Minh có dấu hiệu khai thác cát vượt độ sâu thiết kế ở 7 điểm tại khu vực thực hiện Dự án (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, trong văn bản số 1309/UBND-ĐT của UBND TP Hồ Chí Minh đã chỉ ra nhiều dấu hiệu sai phạm của Dự án.

Theo đó, UBND TP Hồ Chí Minh cho rằng việc lựa chọn đơn vị tư vấn giám sát không đảm bảo các quy định của Bộ GTVT. Cụ thể, theo Hợp đồng số 19/2016/HĐNV-XHH ngày 19/4/2016 được ký với Cục Hàng hải Việt Nam, Công ty Hoàng Minh có trách nhiệm lựa chọn, ký kết hợp đồng với đơn vị tư vấn giám sát độc lập, có năng lực để giám sát quá trình thực hiện Dự án phù hợp với quy định của pháp luật và có ý kiến chấp thuận của Cục Hàng hải Việt Nam. Tuy nhiên, qua công tác kiểm tra, UBND TP Hồ Chí Minh phát hiện, hồ sơ Dự án đến nay chưa có tài liệu thể hiện đơn vị tư vấn nói trên được Cục Hàng hải Việt Nam hướng dẫn, chấp thuận theo quy định và có nhiều dấu hiệu không thể hiện được năng lực và tính độc lập của đơn vị này.

Theo đó, đơn vị tư vấn giám sát là Công ty Cổ phần Tư vấn Bảo Lộc (Công ty Bảo Lộc) hoạt động theo Giấy phép số 0314443193, do Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh cấp lần đầu ngày 5/6/2017; thay đổi lần 1 ngày 20/6/2019. Đơn vị này có địa chỉ tại 57-59, Hồ Tùng Mậu, phường Bến Nghé, Quận 1; người đại diện theo pháp luật là bà Nguyễn Nhật Hoàng Kim, Tổng giám đốc. Công ty Bảo Lộc có vốn điều lệ 50 tỷ đồng, cổ đông sáng lập gồm 3 người là ông Nguyễn Đắc Cường (96% vốn điều lệ), bà Nguyễn Nhật Hoàng Kim (2% vốn điều lệ), ông Trần Trung Hiếu (2% vốn điều lệ).

Trong đó, ông Nguyễn Đắc Cường cũng chính là chồng của bà Tạ Thị Kim Oanh, Giám đốc Công ty Hoàng Minh. Công ty Bảo Lộc là đơn vị tư vấn giám sát do ông Nguyễn Đắc Cường là cổ đông sáng lập chiếm 96% vốn điều lệ, giao em ruột là Nguyễn Nhật Hoàng Kim làm Tổng giám đốc điều hành, thực hiện tư vấn giám sát cho Dự án do Công ty Hoàng Minh của vợ ông Cường thực hiện thi công.

UBND TP Hồ Chí Minh cho rằng, điều này không đảm bảo yếu tố khách quan, giám sát độc lập ngay từ giai đoạn đầu thực hiện Dự án.

Ngoài ra, Công ty Bảo Lộc không có năng lực hoạt động, trụ sở làm việc không có nhân viên, máy móc thiết bị. Tài liệu về báo cáo thuế do Chi cục Thuế Quận 1 cho thấy, từ khi hoạt động tháng 6/2017 đến tháng 6/2020, Công ty Bảo Lộc không phát sinh doanh thu (doanh thu bằng 0), không xuất hoá đơn thuế giá trị gia tăng.

Hàng loạt vi phạm pháp luật

Dự án xã hội hoá nạo vét khu neo đậu tránh trú bão trên sông Gò Gia được hình thành với mục tiêu là phục vụ ghe tàu chuyển tải than đá cho các nhà máy nhiệt điện khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, được đưa vào khai thác trong Quý II/2017 kết hợp làm khu neo đậu tránh trú bão cho các phương tiện thủy.

Thế nhưng, tại thời điểm UBND TP Hồ Chí Minh báo cáo Bộ GTVT, đơn vị thi công đã được gia hạn thi công 5 lần, kéo dài đến hết ngày 31/12/2021, nhưng mới chỉ bàn giao được 3 bến phao (BP1, BP2, BP3), còn 5 bến phao đang thi công (BP4, BP8, BP9, BP10, BP11). Khối lượng thi công trung bình hàng tháng rất ít, khoảng 20.500 m3/tháng so với khối lượng cam kết khi ký hợp đồng là 307.572 m3/tháng.

UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, khi đối chiếu hồ sơ đề xuất Dự án với bình đồ do Công ty Hoàng Minh thuê đơn vị tư vấn khảo sát, đo đạc định kỳ thực hiện tháng 7/2020 và bình đồ đơn vị quản lý tuyến luồng thực hiện để thông báo hàng hải tháng 8/2020 ở các bến phao BP1, BP4, BP10, BP11 đã ghi nhận việc một số khu vực trong bến phao có dấu hiệu khai thác vượt độ sâu thiết kế và khai thác ở những khu vực trong bến phao không cần nạo vét do đã đạt độ sâu thiết kế và cả những khu vực nằm ngoài phạm vi bến phao.

Ngoài ra, qua công tác khám nghiệm hiện trường 3 vụ sà lan chìm (vụ ngày 19/3/2019, vụ ngày 21/7/2020, vụ ngày 6/8/2020) trong khu vực thực hiện Dự án, cơ quan chức năng huyện Cần Giờ ghi nhận nhiều vị trí có dấu hiệu vượt độ sâu thiết kế. Cũng theo UBND TP Hồ Chí Minh, Cục Cảnh sát Môi trường (Bộ Công an) phát hiện và thông tin việc Công ty Hoàng Minh có dấu hiệu khai thác cát vượt độ sâu thiết kế ở 7 điểm tại khu vực thực hiện Dự án, gây thiệt hại khai thác cát tận thu vượt hồ sơ thiết kế, tạm tính khối lượng khoảng 51.750 m3, nên cuối tháng 10/2020 đã có văn bản đề nghị cơ quan chức năng TP Hồ Chí Minh chủ trì kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm theo quy định.

Văn bản của UBND TP Hồ Chí Minh

Đặc biệt, UBND TP Hồ Chí Minh cũng có kết luận việc Công ty Hoàng Minh đã tiến hành chuyển nhượng dự án, vi phạm nội dung hợp đồng.

Theo đó, ngày 9/10/2020, bà Tạ Thị Kim Oanh, Giám đốc Công ty Hoàng Minh đã ký Hợp đồng chuyển nhượng 100% phần vốn góp doanh nghiệp trị giá 200 tỷ đồng cho ông Huỳnh Tuấn Vũ, sau đó thay đổi người đại diện theo pháp luật và chủ sở hữu doanh nghiệp sang ông Huỳnh Tuấn Vũ; thay đổi, di dời trụ sở về địa chỉ 459 Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10. Tuy nhiên, sau đó đến ngày 29/10/2020, ông Huỳnh Tuấn Vũ ký hợp đồng chuyển lại doanh nghiệp cho bà Tạ Thị Kim Oanh và thay đổi chủ sở hữu, người đại diện theo pháp luật sang bà Tạ Thị Kim Oanh.

Qua xác minh, UBND TP Hồ Chí Minh nhận thấy không có sự mua bán và thanh toán trên thực tế khoản tiền 200 tỷ đồng giữa ông Huỳnh Tuấn Vũ và Công ty Hoàng Minh, cá nhân ông Huỳnh Tuấn Vũ là người không có công việc ổn định, có dấu hiệu né tránh, không hợp tác làm việc với cơ quan chức năng theo yêu cầu.

Công ty Hoàng Minh bán toàn bộ công ty bao gồm cả Dự án mà không có sự chấp thuận của Bộ GTVT là vi phạm nội dung Hợp đồng số 19/2016/HĐNV-XHH ngày 19/4/2016 đã ký với Cục Hàng hải Việt Nam.

Khai thác cát trái phép, trốn thuế?

Ngoài ra, UBND TP còn cho rằng, các vi phạm của Công ty Hoàng Minh có dấu hiệu vi phạm các quy định của pháp luật về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên và để hợp thức việc khai thác cát trái phép, Công ty Hoàng Minh đã kê khai sai, giảm số tiền thuế phải nộp cho Nhà nước, có dấu hiệu trốn thuế. Dấu hiệu vi phạm của Công ty Hoàng Minh kéo dài, sẽ tác động dẫn đến sạt lở đất và rừng phòng hộ Cần Giờ, gây thất thoát tài nguyên và tiền thuế cho Nhà nước. Nhân dân và chính quyền địa phương bức xúc, nhiều lần kiến nghị, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh, trật tự, cần thiết phải kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Từ những dấu hiệu sai phạm trên, UBND TP Hồ Chí Minh đã có kiến nghị trình Bộ GTVT xem xét, tạm dừng thi công Dự án do Công ty Hoàng Minh thực hiện vì có những dấu hiệu vi phạm để kiểm tra, xử lý việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và khai thác khoáng sản trong quá trình triển khai thực hiện thi công Dự án theo quy định.

Trụ sở Công ty Hoàng Minh

Ngay sau đó, Bộ GTVT đã có văn bản số 4035/BGTVT-KCHT, chỉ đạo giao Cục Hàng hải Việt Nam tiến hành kiểm tra, xác minh và yêu cầu Công ty Hoàng Minh báo cáo giải trình đầy đủ các nội dung nêu tại văn bản số 1309/UBND-ĐT của UBND TP Hồ Chí Minh. Đồng thời, căn cứ kết quả kiểm tra, xác minh, Cục Hàng hải Việt Nam có văn bản báo cáo, đề xuất hướng xử lý với Bộ GTVT.

Liên quan tới sự việc trên, ngày 26/11, Phóng viên đã đến trụ sở Công ty Hoàng Minh nhưng nhân viên tòa nhà cho biết hiện công ty không có nhân viên, không có dấu hiệu hoạt động. Đồng thời, Phóng viên cũng đã tìm cách liên hệ số điện thoại của công ty nhưng không được.

Theo Ngọc Thạch - Chi Mai/Thị Trường Tài Chính