Ngày 18/2, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh có công văn hỏa tốc gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị rà soát công tác sản xuất để điều hành hoạt động xuất khẩu nông sản, trái cây qua biên giới đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc trong bối cảnh dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus corona gây ra (Covid-19).

Theo Bộ Công Thương, dù đã có nhiều nỗ lực để chuyển đổi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bằng hình thức chính ngạch, nhưng xuất khẩu theo hình thức trao đổi cư dân tại các chợ biên giới vẫn là phương thức xuất khẩu chủ yếu đối với một số chủng loại nông sản, trong đó có nhiều loại trái cây tươi. Việc chính quyền các tỉnh Quảng Tây và Vân Nam kéo dài thời gian đóng cửa các chợ biên giới và tiếp tục tạm dừng hoạt động trao đổi hàng hóa cư dân biên giới đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc xuất khẩu các loại nông sản này.

Bộ Công Thương cũng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố phối hợp, chỉ đạo các cơ quan chức năng, đặc biệt là Sở NN&PTNT, Sở Công Thương khẩn trương rà soát, thống kê cụ thể, chi tiết sản lượng từng loại hàng nông sản, trái cây đã, đang và sắp thu hoạch để đánh giá khả năng và xây dựng kế hoạch chuyển hướng tiêu thụ.

“Bộ Công Thương đã và đang tiếp tục các nỗ lực để tìm kiếm thị trường tiêu thụ, xuất khẩu mới, trong đó có việc chỉ đạo toàn bộ hệ thống Thương vụ, Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài tham gia tìm kiếm và giới thiệu khách hàng mới, góp phần thúc đẩy chuyển hướng thị trường thay thế trong bối cảnh hiện nay”, Bộ Công Thương cho hay.

Theo cơ quan này, đối với các loại nông sản, trái cây đang dựa mạnh vào xuất khẩu theo hình thức trao đổi cư dân biên giới (như thanh long và dưa hấu), có biện pháp khuyến nghị người nông dân điều tiết sản lượng, ít nhất là không sử dụng các cách thức để gia tăng sản lượng vào thời điểm này. Với những diện tích chưa gieo trồng, xem xét chuyển sang các loại nông sản khác dễ tiêu thụ hơn.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), lượng xe chở hàng nông, lâm, thủy sản và trái cây Việt Nam đang lên khu vực cửa khẩu tăng nhanh trong vài ngày qua do thương lái, doanh nghiệp tăng cường chuyển hàng lên cửa khẩu khi thấy thông tin từ nhiều kênh khác nhau về việc xuất khẩu tại các cửa khẩu đang có tín hiệu thuận lợi.

Đến ngày 16/2, tại địa bàn tỉnh Lạng Sơn, Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đang tồn 376 xe nông sản, trái cây như thanh long, mít, ớt, nhãn (nhiều hơn ngày 15/2 tới 84 xe). Cửa khẩu Tân Thanh: Không phát sinh hoạt động xuất nhập khẩu, còn tồn 1 xe thanh long. Cửa khẩu Cốc Nam trong ngày không phát sinh hoạt động xuất nhập khẩu, còn tồn 10 xe nông sản, tạp hóa, da bò, mỹ phẩm. Hải quan Cửa khẩu Chi Ma cũng cho biết đang còn tồn 4 xe (1 xe tái nhập khẩu thạch đen, 1 xe hồ tiêu, 2 xe quả sung khô). Còn tại ga Đồng Đăng, hải quan đã làm thủ tục nhập khẩu 19 toa bát đĩa sứ, còn tồn 22 toa thép tròn. Tại tỉnh Lào Cai, ở cửa khẩu Kim Thành II, đang tồn hơn 365 xe trái cây các loại, chủ yếu là thanh long.

“Bộ Công Thương đang liên tục khuyến cáo, kêu gọi các doanh nghiệp và các tổ chức, cá nhân liên quan theo dõi sát tình hình tại khu vực cửa khẩu biên giới, hạn chế đưa hàng hóa lên biên giới, trừ trường hợp đưa lên để xuất khẩu theo hình thức chính ngạch và phía đối tác Trung Quốc có khả năng nhận hàng”, Cục Xuất nhập khẩu cho hay.