Nợ nần chồng chất, CS5 vẫn nổi bật khi trúng nhiều gói thầu

SC5 liên tiếp trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm thấp

Công ty Cổ phần Xây dựng số 5 (mã cổ phiếu SC5 - HoSE) tiền thân là Xí nghiệp Xây dựng số 5, trực thuộc Tổng Công ty Xây dựng số 1 – Bộ Xây dựng, đến năm 2004 thì thực hiện cổ phần hóa và đổi tên thành Công ty Cổ phần Xây dựng số 5 đến hiện tại.

Năm 2007, cổ phiếu của CTCP Xây dựng số 5 chính thức được giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) với mã chứng khoán SC5.

Trụ sở doanh nghiệp được đặt tại số 137 Lê Quang Định, phường 14, quận Bình Thạnh, TP. HCM với vốn điều lệ gần 149.845.500 đồng (chưa tới 150 tỷ đồng) và đã có 19 lần thay đổi giấy phép kinh doanh. Người đại diện pháp luật là ông Nguyễn Đình Dũng - chức danh Tổng Giám đốc, hiện sở hữu 3,81% cổ phần công ty.

Thời gian qua, Công ty Cổ phần Xây dựng số 5 được biết đến là một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực đấu thầu các dự án sử dụng ngân sách Nhà nước khi liên tiếp góp mặt trong hàng loạt gói thầu "khủng". Trong đó, có không ít gói thầu xây dựng các bệnh viện, gói thầu dân sinh, xây lắp…

Không chỉ nổi tiếng với bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực xây lắp, thời gian qua trong lĩnh vực đấu thầu SC5 được biết đến là đơn vị "lớn nhanh như thổi" khi tính đến hết quý II/2024, Công ty Cổ phần Xây dựng Số 5 đã tham gia 73 gói thầu, trúng 50 gói thầu với tổng giá trị hơn 14.723 tỷ đồng. Trong đó, tổng giá trị trúng thầu với vai trò độc lập là hơn 1.894,9 tỷ đồng và tổng giá trị các gói thầu đã tham gia, trúng thầu với vai trò liên danh là 12.828,3 tỷ đồng.

Đơn vị này chủ yếu trúng thầu tại các địa phương như TP. HCM, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai, Đồng Tháp, Đà Nẵng, Hải Phòng, Khánh Hòa… với tỷ lệ trúng thầu lên tới 93,37%.

Mặc dù đạt tỷ lệ trúng thầu cao, các gói thầu trúng đều có giá trị rất lớn, tuy nhiên tại nhiều gói thầu lại có tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu ở mức thấp, thậm chí có những gói thầu tỷ lệ chưa đạt 1%.

Mới nhất, tại Hà Nội, CTCP Xây dựng số 5 đã trúng một gói thầu có nhiều "lùm xùm" về tiêu chí. Cụ thể, gói thầu "EPC-04 Tư vấn thiết kế bản vẽ thi công, cung cấp, lắp đặt thiết bị và thi công xây dựng hạng mục khu xử lý nước sạch", có giá trị 595.734.350.000 đồng (gần 600 tỷ đồng) theo hình thức hợp đồng trọn gói thực hiện trong 350 ngày, do Công ty Cổ phần Đầu tư Nước sạch Sông Đà làm chủ đầu tư. 

Liên quan đến gói thầu này, Chủ đầu tư đã đưa ra tiêu chí: "Tại bảng số 02: Yêu cầu về nhân sự chủ chốt Điều 2.2 Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kỹ thuật - Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm thuộc Chương III. Tiêu chuẩn đánh giá HSDT có yêu cầu về kinh nghiệm trong các công việc tương tự của giám đốc dự án như sau: Đã từng đảm nhận chức vụ Giám đốc dự án/Giám đốc ban điều hành tối thiểu 01 công trình hạ tầng kỹ thuật (cấp nước), cấp 1 (có tài liệu chứng minh cấp công trình, chức danh đã thực hiện và phải được chứng thực hoặc xác nhận của Chủ đầu tư). Trích dẫn theo Khoản 16 Điều 3: Giải thích từ ngữ tại Chương I: Những quy định chung thuộc nghị định 15/2021/NĐ-CP ký ngày 03/03/2021 là: "Chỉ huy trưởng hoặc Giám đốc dự án của nhà thầu (sau đây gọi chung là Chỉ huy trưởng) là chức danh của cá nhân được tổ chức thi công xây dựng giao nhiệm vụ quản lý, điều hành hoạt động thi công xây dựng đối với một công trình hoặc gói thầu cụ thể".

Theo tìm hiểu của phóng viên, các dự án sử dụng vốn ODA thường sử dụng chức danh Giám đốc dự án/Giám đốc ban điều hành (đối với vai trò quản lý dự án được Chủ đầu tư ủy quyền), còn đối với dự án sử dụng vốn trong nước, Ban chỉ huy công trường của nhà thầu thường sử dụng chức danh Chỉ huy trưởng làm người quản lý, điều hành hoạt động thi công cho dự án.

Liên quan đến tiêu chí này, có doanh nghiệp đã yêu cầu Công ty Cổ phần Đầu tư Nước sạch Sông Đà làm rõ về tiêu chí lựa chọn nhà thầu, và cho rằng có dấu hiệu hạn chế nhà thầu tham dự.

Sau khi đóng thầu ngày 31/5/2024, doanh nghiệp đề nghị làm rõ nội dung trên đã không đạt tiêu chí được đưa ra và chỉ có 3 nhà thầu được tham dự. Trong đó, Công ty Cổ phần Xây dựng số 5 đấu trúng thầu với giá 590.214.414.052 đồng, giảm hơn 5 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm chỉ gần 0,8% tiền cho ngân sách Nhà nước.

Còn tại TP. HCM, 2 gói thầu thi công xây dựng và cung cấp, lắp đặt thiết bị do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (BQLDA ĐTXD) các công trình dân dụng và công nghiệp (thuộc UBND TP. HCM) làm chủ đầu tư/bên mời thầu. SC5 được phê duyệt trúng thầu với giá trị lần lượt là 1.734 tỷ đồng và 1.806 tỷ đồng, với chi phí chỉ tiết kiệm cho ngân sách lần lượt 9,3 tỷ đồng và 25,2 tỷ đồng (tương ứng tỷ lệ tiết kiệm là 0,53% và 1,38%).

Tương tự, hiện trạng này cũng xuất hiện tại một số gói thầu khác như gói "Thiết kế, thi công, lắp đặt công trình (EC)" tại Ban QLDA ĐTXD các công trình giao thông Đà Nẵng có giá trúng thầu 417,2 tỷ đồng, tiết kiệm 2,1 tỷ đồng (tỉ lệ 0,52%).

Tại Ban Quản lý các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên TP Đà Nẵng, liên danh SC5 - WASE trúng gói thầu EPC với giá trị 1.200 tỷ đồng, tiết kiệm 9,3 tỷ đồng, tương đương 0,72%.

Hay tại gói thầu do Hiệu trưởng Trường Đại học Đồng Tháp Hồ Văn Thống đã ký quyết định phê duyệt cho SC5 trúng Gói thầu thi công xây dựng tòa nhà giảng đường và cung cấp lắp đặt thiết bị cho công trình thuộc Dự án Đầu tư xây dựng Nhà Giảng đường và các phòng làm việc bộ môn Trường Đại học Đồng Tháp với giá trúng thầu gần 80.757 tỷ đồng (giá gói thầu là gần 80.847 tỷ đồng). Gói thầu này chỉ giảm cho ngân sách hơn 90 triệu đồng - tiết kiệm ngân sách 0,1% so với giá gói thầu.

Còn tại tỉnh Hải Dương, Công ty Cổ phần Xây dựng số 5 đã trúng gói thầu HD-PW-08: Xây dựng hệ thống thu gom nước thải và kết nối hộ gia đình cho các khu vực còn lại của phía Tây TP. Hải Dương (tỉnh Hải Dương) tại Ban QLDA Phát triển tổng hợp các đô thị động lực thành phố Hải Dương có giá trúng thầu 315,354 tỷ đồng, tiết kiệm hơn 52 triệu đồng (tương đương 0,016%).

Theo nhận định của các chuyên gia đấu thầu, tỷ lệ tiết kiệm thấp trong các cuộc thầu thể hiện chưa đạt mục tiêu là hiệu quả kinh tế trong công tác đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu. Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần thanh tra, kiểm tra quá trình lập hồ sơ mời thầu, xây dựng giá dự toán và thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu của các gói thầu này, để làm rõ nguyên nhân các gói thầu có dấu hiệu kém tiết kiệm hiệu quả kinh tế nhưng vẫn trúng thầu.

Lợi nhuận "lẹt đẹt", SC5 có nợ cao gấp 6,15 lần vốn chủ sở hữu

Mặc dù liên tiếp trúng các gói thầu lớn mang lại doanh thu hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm nhưng bức tranh tài chính Công ty Cổ phần Xây dựng số 5 lại cho thấy tỷ lệ nợ khá cao, giá trị nợ lên tới hơn 2.000 tỷ đồng, gấp 6,15 lần vốn chủ sở hữu.

Tại báo cáo tài chính (BCTC) Kiểm toán giai đoạn từ năm 2019 - 2023 cho thấy, tổng doanh thu hàng năm dao động ở mức trên dưới 2.000 tỷ đồng/năm. Trong đó doanh thu năm 2022 ở mức cao nhất khi đạt 2.609 tỷ đồng và đạt 2.607 tỷ đồng vào năm 2023.

Tại dữ liệu báo cáo tài chính Kiểm toán năm 2023, SC5 ghi nhận doanh thu thuần đạt 2.607,7 tỷ đồng. Chi phí bán hàng 1,4 tỷ đồng; chi phí tài chính đạt 42 tỷ đồng và chi phí quản lý doanh nghiệp lên tới 27 tỷ đồng, tăng 31% so với năm 2022. Các chi phí trên đều tăng mạnh, do vậy lợi nhuận sau thuế của SC5 chỉ đạt hơn 36,4 tỷ đồng.

Tại thời điểm ngày 31/12/2023, tổng tài sản của SC5 tăng từ 2.412,1 tỷ đồng lên 2.539,9 tỷ đồng. Nợ phải trả của SC5 cũng tăng 5,2% lên mức 2.184,8 tỷ đồng. Điều đáng chú ý là số nợ phải trả của SC5 đã chiếm tới 86%. So với số vốn chủ sở hữu hiện có của SC5 là 355 tỷ đồng, nợ phải trả đang cao gấp 6,15 lần vốn chủ sở hữu.

Đa số khoản nợ SC5 đang gánh đều trong ngắn hạn với 2.151,9 tỷ đồng, chiếm tới 98% tổng nợ. Về dòng tiền, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh âm 66,4 tỷ đồng (năm 2022 dòng tiền dương 4,8 tỷ đồng).