Lãnh đạo Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) được tái bổ nhiệm khi chưa bị xử lý vi phạm trong việc thực hiện Kết luận thanh tra

Trước đó, tại Thông báo kết luận số 1871/TB-TTCP kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý sử dụng vốn tài sản, thoái vốn và tái cơ cấu tại Vinataba, đơn vị này đã có hàng loạt các thiếu sót, sai phạm trong công tác quản lý sử dụng vốn, quản lý đất đai và đầu tư xây dựng. Trong đó phải kế tới sai phạm trong việc chuyển nhượng khu “đất vàng” 152 Trần Phú (TP. Hồ Chí Minh) khi chuyển từ đất công sang đất tư không thông qua đấu giá.

Thông báo kết luận có nội dung nêu rõ: “Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam đã có sai phạm trong việc thực hiện góp vốn dự án tại 152 Trần Phú, TP. Hồ Chí Minh: Không thực hiện đánh giá lại tài sản là không đúng quy định về quản lý tài sản doanh nghiệp nhà nước; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ khi chuyển nhượng 30.927,7m2 tại 152 Trần Phú không xin phép Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát tiền của Nhà nước, của doanh nghiệp”.

Được biết, ngày 26/8/2015, Vinataba đã nhanh chóng hoàn tất việc góp vốn vào Công ty TNHH Vina Alliance bằng quyền sử dụng khu đất tại 152 Trần Phú, Quận 5, TP.Hồ Chí Minh. Sở Tài Nguyên Môi trường TP. Hồ Chí Minh đã cập nhật việc góp vốn của Vinataba vào Công ty TNHH Vina Alliance tại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AN 031739 do Sở Tài nguyên Môi trường cấp ngày 19/01/2009. Tuy nhiên, ngay sau đó, Hội đồng thành viên của Vinataba lại gấp rút ban hành Nghị quyết số 223/NQ-TLVN vào ngày 11/5/2016, phê duyệt chủ trương thoái vốn ra khỏi Công ty TNHH Vina Alliance nhằm đối phó với yêu cầu thoái vốn đầu tư ngoài ngành tại các doanh nghiệp nhà nước của Thủ tướng Chính phủ. Đây là hành vi cố ý làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Trước các sai phạm trên Thanh tra chính phủ đã xác định chịu trách nhiệm đối với những vi phạm, khuyết điểm trên thuộc về Chủ tịch Hội đồng thành viên Vinataba là ông Hồ Lê Nghĩa cũng lãnh đạo các đơn vị liên quan. Tuy nhiên, khi vi phạm khuyết điểm, trách nhiệm liên quan đến các sai phạm còn chưa được công bố làm rõ thì khoảng một năm sau, tháng 8/2023, ông Hồ Lê Nghĩa được được Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tái bổ nhiệm chức vụ Chủ tịch Hội đồng thành viên Vinataba.

Theo Luật sư Nguyễn Thanh Biên, Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh, theo quy định thì khi doanh nghiệp bị thanh tra, kiểm tra, việc tái bổ nhiệm với lãnh đạo cấp cao được kiểm soát rất chặt chẽ. Khoản 5 Điều 36 Nghị định số 159/2020/NĐ-CP của Chính phủ về bổ nhiệm lại người quản lý người giữ chức danh, chức vụ và người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp quy định về điều kiện bổ nhiệm lại như sau: “Không trong thời hạn xử lý kỷ luật, đang bị điều tra, truy tố, xét xử. Trường hợp doanh nghiệp đang trong thời gian cơ quan có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra thì cấp có thẩm quyền trao đổi với cơ quan thanh tra, kiểm tra về nhân sự được đề nghị bổ nhiệm lại trước khi quyết định”.

Cùng với đó, liên quan đến xử lý trách nhiệm đối với sai phạm về việc chuyển đất công thành đất tư không qua đấu giá, mới đây, Bộ Công an đã khởi tố, bắt giam lãnh đạo Tổng Công ty Chè Việt Nam có hành vi ký các Nghị quyết của Hội đồng thành viên Tổng Công ty Chè thống nhất góp vốn và thoái vốn là quyền sử dụng khu đất 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (Quận 3, TP. Hồ Chí Minh) không thông qua đấu giá công khai theo quy định, gây thiệt hại tài sản của nhà nước.

Trước đó, Công an tỉnh Khánh Hòa cũng đã đã khởi tố vụ án vi phạm các quy định về quản lý đất đai, liên quan trong vụ giao khu “đất vàng” Trường Chính trị tỉnh Khánh Hòa có diện tích hơn 7.000m2 tại TP. Nha Trang để làm dự án. 

Việc này khiến dư luận băn khoăn về việc tại sao sai phạm tại khu đất 152 Trần Phú, TP. Hồ Chí Minh đã được xác định rõ nhưng chưa bị khởi tố cũng như Ủy ban Quản lý vốn nhà nước xử lý kỷ luật gì mà bản thân ông Hồ Lê Nghĩa, Chủ tịch Hội đồng thành viên Vinataba được xác định là người chịu trách nhiệm về các vi phạm khuyết điểm về sai phạm này cùng hàng loạt các thiếu sót sai phạm khác.

Ông Hồ Lê Nghĩa được bổ nhiệm và sau một nhiệm kỳ vẫn được tái bổ nhiệm chức vụ Chủ tịch Hội đồng thành viên Vinataba mặc dù Văn bản số 219/TTCP-CV ngày 19/02/2024 của Thanh tra Chính phủ về việc kết quả thực hiện Kết luận thanh tra số 966/TTCP ngày 20/9/2022 tại Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam nêu rõ “Chỉ đạo xử lý, xem xét trách nhiệm và có hình thức kỷ luật theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân để xảy ra những thiếu sót, vi phạm thuộc quyền quản lý”. Báo cáo của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước cho rằng, hiện nay, Vinataba đang tiếp tục rà soát, kiểm điểm trách nhiệm liên quan đến thiếu sót, vi phạm đối với việc chuyển nhượng cơ sở nhà đất tại 152 Trần Phú, TP. Hồ Chí Minh.

Thanh tra Chính phủ báo cáo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái: "Ủy ban Quản lý vốn nhà nước chưa báo cáo kết quả thực hiện xem xét trách nhiệm và có hình thức kỷ luật theo quy định của pháp luật đối với tập thể, cá nhân tại Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam đã để xảy ra những thiếu sót, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra thuộc thẩm quyền quản lý của Ủy ban”.

Tại sao những vi phạm về việc quản lý sử dụng đất công, chuyển từ đất công sang đất tư không qua đấu giá tại các vụ án khác đã được cơ quan chức năng quyết liệt xử lý nghiêm minh nhưng trong vụ việc liên quan đến Vinataba lại "giơ cao đánh khẽ"?