Tháng 5/2021, Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Khánh Hòa có văn bản gửi đến UBND tỉnh Khánh Hòa về việc triển khai thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai trong việc quản lý đất trồng lúa trong năm 2021. Theo văn bản của Sở Tài Nguyên và Môi trường cho biết, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hòa tại văn bản 2977/UBND-XDND ngày 13/4/2021 về vệc thực hiện “Đề án tăng cường xử lý vi phạm về quản lý, sử dụng đất giai đoạn đến 2020”.\
Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành khảo sát tình hình quản lý, sử dụng đất các địa phương trên địa bàn tỉnh. Sau khi khảo sát, Sở đã làm việc với các sở, ban ngành: Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn; UBND các huyện, thị xã, thành phố: Ninh Hòa, Nha Trang, Diên Khánh, Cam Lâm, Cam Ranh để tiến hành triển khai nội dung chỉ đạo của UBND tại văn bản nêu trên.
Thứ nhất, về địa bàn thanh tra, thông nhất thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai trong việc quản lý đất trồng lúa tại địa bàn các huyện, thị xã, thành phố gồm: Ninh Hòa, Nha Trang, Diên Khanh, Cam Lâm, Cam Ranh.
Thứ hai, về thời kỳ thanh tra, thống nhất thanh tra việc quản lý sử dụng đất tại địa bàn huyện, thị xã, thành phố được thanh tra giai đoạn từ: 2018 – 2020.
Thứ ba, về nội dung thanh tra, đại diện các sở, ban ngành tham dự cuộc họp thống nhất nội dung thanh tra theo nội dung thanh tra đính kèm văn bản số 3064/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 09/6/2020 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc thực hiện đề án tăng cường xử lý vi phạm về quản lý, sử dụng đất giai đoạn đến 2020.
Sở Tài nguyên và môi trường đề nghị UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành hoặc ủy quyền Sở Tài Nguyên và Môi trường ban hành Quyết định thành lập Đoàn thnh tra việc quản lý, sử dụng đất tại địa bàn các huyện, thị xã, thành phố theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, từ cuối năm 2020 đến nay, tại Thị xã Ninh Hoà, người dân nô nức làm hồ sơ xin chuyển mục đích đất. Trong đó, nhiều diện tích đất trồng lúa được các cơ quan chức năng cho phép chuyển đổi sang đất ở theo đơn đề nghị của người dân.
Theo tìm hiểu của PV Tài chính Doanh nghiệp, nhiều người dân có diện tích đất lúa lớn tại Thị xã Ninh Hoà đã làm đơn xin chuyển mục đích sang đất ở. Nội dung đơn xin chuyển mục đích đất lúa sang đất ở là “chia tài sản cho con, cháu; xây dựng nhà ở…”. Tuy nhiên, sau khi vừa được chuyển xong, các hộ dân này không sử dụng đúng mục đích như đã nêu trong đơn. Họ đã nhanh chóng làm hợp đồng bán cho một đại gia ở TP.Nha Trang có tên là Võ Thị Hương.
Tuy nhiên, cũng có hộ dân xin chuyển trong hạn mức (150 m2, phù hợp quy hoạch) thì cơ quan chức năng Thị xã Ninh Hoà “không đồng ý”. Điều này, khiến nhiều người dân bức xúc. Vì sao xin chuyển trong hạn mức thì không được, còn những hộ dân (khi chuyển xong bán lại cho bà Võ Thị Hương) xin chuyển vượt hạn mức thì “vượt rào” một cách nhanh chóng?
Điển hình, người dân có đất ở phường Ninh Hiệp, Thị xã Ninh Hòa cho biết họ bị cơ quan chức năng thị xã Ninh Hòa từ chối hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất hoặc sang nhượng đất. Lý do được đưa ra là do UBND tỉnh Khánh Hòa chưa ban hành giá đất ở các vị trí theo trục đường 2/4 nối dài, vì thế chưa có căn cứ để tính thuế.
Thế nhưng, người dân lại bất ngờ trước việc một hộ dân tự ý san lấp khu đất trồng lúa rộng gần 1.230m2 (thuộc tờ bản đồ số 20, phường Ninh Hiệp) không hề bị cơ quan chức năng thị xã Ninh Hòa ngăn cấm, xử lý. Khu đất này thuộc thửa 406, tờ bản đồ số 20, tổ dân phố 14, phường Ninh Hiệp do vợ chồng hai người có tên là Cao Minh Trung đứng tên sử dụng. Khu đất có diện tích gần 1.230m2 được chuyển đổi toàn bộ từ đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp (đất ở tại đô thị) với 150m2 trong hạn mức và khoảng 1.080m2 ngoài hạn mức.
Hay hộ bà Lê Thị A, sau khi xin chuyển thành công 1532m2 đất trồng lúa nước sang đất ở (trong đó có 1385m2 vượt hạn mức). Hộ ông Trần Ngọc Trung được chuyển hơn 1700m2 đất lúa vượt hạn mức. Bà Nguyễn Thị Thắm được chuyển ba lô đất trồng lúa với diện tích trên 2000m2. Tất cả các diện tích trên đều về tay bà Võ Thị Hương.
Tại thửa đất số 22, tờ bản đồ 26, phường Ninh Hiệp, bà Võ Thị Hương cũng được đích thân bà Nguyễn Thị Hồng Hải, Phó Chủ tịch UBND Thị xã Ninh Hoà ký duyệt chuyển vượt hạn mức 1181m2 đất trồng lúa sang thổ cư. Ngoài ra, bà Hương còn được đích danh Phó Chủ tịch UBND thị xã Ninh Hoà cho chuyển nhiều diện tích đất lúa khá lớn khác trên địa bàn. Bà Hương không hề trồng lúa nước, nhưng vẫn nhận chuyển nhượng đất lúa nước!?
Hoặc hộ bà Nguyễn Thị Thu Ngân (người thân ông Nguyễn Sơn Vũ, Trưởng Phòng Tài nguyên Môi trường Thị xã Ninh Hoà) được “ưu ái” chuyển luôn 1400m2 đất chuyên trồng lúa nước sang đất ở vượt ngoài hạn mức. Tất cả các hồ sơ xin chuyển đất lúa sang đất ở vượt hạn mức đều do tay ông Nguyễn Sơn Vũ, Trưởng Phòng Tài nguyên Môi trường Thị xã Ninh Hoà có đơn đề nghị. Bà Nguyễn Thị Hồng Hải, Phó Chủ tịch UBND Thị xã Ninh Hoà là người phê duyệt cho những hộ dân xin chuyển vượt hạn mức đất lúa sang đất ở.
Như vậy, có hay không những hành động theo kiểu “nhất bên trọng, nhất bên khinh” của cơ quan chức năng thị xã Ninh Hòa đối với người dân? Phải chăng, Thanh tra tỉnh Khánh Hòa phải vào cuộc để xác minh làm rõ.
Vì sao bà Võ Thị Hương liên tục mua được những diện tích đất trồng lúa lớn sau khi chuyển được chuyển mục đích sang đất ở? Người dân khi đăng ký chuyển mục đích nói một đằng, làm một nẻo sau khi được chuyển mục đích thành công, cơ quan chức năng Thị xã Ninh Hoà có biết, phát hiện?
Nhiều hợp đồng mua bán đất từ những hộ dân này cho bà Võ Thị Hương có nhiều “khuất tất”, có dấu hiệu trốn thuế, Tạp chí Tài chính Doanh nghiệp sẽ thông tin trong bài sau.
Tính đến hết ngày 31/12/2018, theo số liệu của Bộ TN&MT, Việt Nam có 82% diện tích là đất nông nghiệp, trong đó đất trồng trọt chiếm 42%, đất rừng 55%, diện tích nuôi trồng thủy sản 3%. Trong đất trồng trọt, 4,12 triệu ha (chiếm khoảng 12%) là đất chuyên canh lúa.