Vợ con và những người bạn âm nhạc như Dương Thụ, Nguyễn Cường, Trần Mạnh Tuấn... viếng nhạc sĩ Phó Đức Phương, sáng 24/9.
Lễ viếng bắt đầu lúc 11h30 phút nhưng trước đó một tiếng, nhiều bạn bè, người thân của ông có mặt tại Nhà tang lễ bộ Quốc phòng. Vợ ông - bà Lan Anh - khóc khi nhìn mặt chồng lần cuối. Bà là người vợ thứ hai, kém nhạc sĩ hơn mười tuổi. Sinh thời, ông kể hai người có nhiều điểm khác biệt. Ông nói ít trong khi vợ nói nhiều, ông thực tế còn bà mơ mộng. Hai vợ chồng hay cãi nhau vì những chuyện lặt vặt. Thế nhưng vì nhiều khác biệt mà cả hai bù đắp để dung hòa.
Họ có chung một con trai - anh Đức Hoàng, theo học thạc sĩ âm nhạc dòng cổ điển ở Mỹ. Khi còn sống, ông đặt nhiều kỳ vọng ở anh. Trong lễ tang, Đức Hoàng liên tục an ủi mẹ.
Nhạc sĩ Phó Đức Phương qua đời trưa 19/9 sau thời gian chống chọi với bệnh ung thư tụy, hưởng thọ 76 tuổi. Ảnh: Giang Huy.
Chị Khánh Chi - con gái thứ hai của ông - nhớ trước khi mất, ông hay xem các chương trình ẩm thực về các món ăn đường phố. Ông nói: "Bố không ăn được, nhìn mọi người ăn, vui lắm". Chị an ủi ông: "Bố cố gắng nhé. Vài tháng nữa, mình sẽ đi ăn những món ngon nhất Hà Nội. Rồi bố lên sân khấu cảm ơn bác sĩ, bạn bè và các nghệ sĩ nhé". Ánh mắt ông sáng lên, nói "Ừ" đầy hào hứng. Khánh Chi làm báo, từng lo liệu cùng tổ chức liveshow cho bố khi ông lâm bệnh.
Nhớ thương người bạn của "Bộ tứ sông Hồng", nhạc sĩ Dương Thụ, Nguyễn Cường không nói lên lời. Nguyễn Cường viết trong sổ tang: "Tớ, Thụ và Trần Tiến đến với Phương đây. Nhớ mãi, nhớ mãi, thương lắm Phương ơi". Nhạc sĩ Trần Tiến - thành viên còn lại của nhóm - vắng mặt vì bị ốm. Bốn người chơi thân, Trần Tiến từng tâm sự họ cùng là "thế hệ bản lề" - sinh ra và lớn lên trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Họ mang trong mình bốn cá tính khác biệt, kết nối với nhau bởi tình yêu âm nhạc và những trải nghiệm gian khổ một thời.
Nhạc sĩ Nguyễn Cường chia sẻ cùng gia đình Phó Đức Phương. Ảnh: Giang Huy.
Bên linh cữu nhạc sĩ, Tùng Dương khóc khi nhìn mặt ông lần cuối. Anh nhớ hai năm trước thực hiện liveshow Bộ tứ sông Hồng, khi kết thúc, nhạc sĩ Phó Đức Phương lên ôm, hôn vào trán anh và nói: "Chú rất trân trọng cháu". Tùng Dương thấy may mắn vì được hát nhiều ca khúc của ông, đặc biệt là bài Mênh mang một khúc sông Hồng - một trong những nhạc phẩm cuối cùng của nhạc sĩ. Tác phẩm đồ sộ như trường ca, thể hiện nỗi lòng đau đáu với quê hương của ông.
Thanh Lam nhớ nhất ca khúc Không thể và có thể. Chị tin rằng "người đã ra đi có thể trở lại" trong những thanh âm ông để lại cuộc đời.
"Tận hiến" là từ nhiều đồng nghiệp dùng khi nhớ về Phó Đức Phương. Lần Tùng Dương, Thanh Lam gặp ông sau khi liveshow Khúc hát phiêu ly kết thúc, ông rất mệt nhưng cố giấu, vui vẻ nói cười. Ông ngồi phân tích hơn 20 tiết mục của các nghệ sĩ hôm đó, nhận xét phần nào hay, phần nào dở. Ông còn khẳng định sẽ ra viện, tiếp tục sáng tác các bài hát cảm hứng sử thi.
Bởi hết lòng vì công việc, trong mắt nhiều ca sĩ, ông nghiêm túc, khắt khe. Tùng Dương nhớ ông chuẩn chỉ từng giờ từng phút, không hài lòng mỗi khi ai đó đến muộn giờ tâp. Là dân chuyên Toán, ông tôn trọng tính khoa học, logic trong âm nhạc. Ông thường nói với nghệ sĩ: "Cậu hát hay hơn tớ nhưng tớ giỏi toán hơn cậu. Tớ nghe chính xác chỗ hay chỗ dở". Ca sĩ Thanh Lam cũng nhớ cố nhạc sĩ rất kiệm lời khen. Ông không thích ai hát sai nhạc của ông dù chỉ một nốt.
Tùng Dương khóc khi nhìn mặt cố nhạc sĩ lần cuối. Ca sĩ cho biết anh và nhạc sĩ Phó Đức Phương ở hai thế hệ nhưng có mối duyên trong âm nhạc. Anh thể hiện nhiều nhạc phẩm của ông như "Khúc hát phiêu ly", "Huyền thoại hồ Núi Cốc"... và thực hiện liveshow "Bộ tứ sông Hồng" hát nhạc Phó Đức Phương, Dương Thụ, Trần Tiến, Nguyễn Cường. Ảnh: Giang Huy.
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân gọi ông là "nhạc sĩ của nhân dân". Trong sổ tang, Đỗ Hồng Quân viết: "Một nhạc sĩ tài năng của đất nước, một cán bộ nghệ thuật tâm huyết và trách nhiệm, một người bạn tốt với anh em đồng nghiệp. Sự nghiệp của ông còn mãi cùng âm thanh đất nước, với công chúng yêu nhạc".
Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn - Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam (VCPMC) - nhớ thời gian đồng hành làm bản quyền cùng nhạc sĩ Phó Đức Phương. Ông nhớ năm 2000, nhạc sĩ là người đi xin chữ ký nhiều tác giả tên tuổi để thành lập VCPMC. 18 năm gắn bó với trung tâm, ông luôn tận tuỵ, quyết liệt, là người đặt nền móng cho công tác bản quyền ở Việt Nam. Nhà văn Trần Thị Trường - cũng sát cánh ông thời ở VCPMC - viết trong sổ tang: "Em vẫn không tin là anh rời xa chúng em rong chơi một mình ở đỉnh Phù Vân... Anh như dòng sông miệt mài chảy, tận hiến đời mình cho tất cả. Anh ra đi, nhưng tác phẩm của anh vẫn tiếp tục tận hiến cho đời".
Phát hiện bệnh từ tháng 3, bác sĩ chẩn đoán ông đã ở giai đoạn bốn nhưng nhạc sĩ luôn lạc quan chữa trị. Hồi tháng 7, khi bạn bè, người thân tổ chức liveshow các tác phẩm của ông, nhạc sĩ còn trực tiếp thị phạm ca sĩ Mỹ Linh, Tùng Dương từ trên giường bệnh. Trước lúc ra đi, ông không để lại tâm nguyện gì vì luôn tin mình sẽ chữa khỏi.
Nhạc sĩ Phó Đức Phương sinh năm 1944 ở Hà Nội, quê gốc Hưng Yên. Ông nổi tiếng với nhiều ca khúc ca ngợi non nước Việt, mang đậm triết lý nhân sinh. Âm nhạc của ông vừa giàu bản sắc dân gian, vừa chứa đựng chất hàn lâm cổ điển. Ông vận dụng nhuần nhuyễn các làn điệu như ca trù, xẩm, chèo, tuồng... Thiên nhiên trong âm nhạc của ông hòa quyện chặt chẽ với con người thành một thể thống nhất, sống động và có hồn. Tinh thần Phật giáo, tâm linh cũng được ông gửi gắm qua các tác phẩm như Trên đỉnh Phù Vân, Chảy đi sông ơi, Không thể và có thể...
Sáng tác của ông gắn với tên tuổi Mỹ Linh, Thanh Lam, Tùng Dương, tạo nên dấu ấn trong sự nghiệp ca hát của họ. Ông cùng Nguyễn Cường, Trần Tiến, Dương Thụ được gọi là "bộ tứ sông Hồng", có nhiều tác phẩm giá trị đóng góp cho nền âm nhạc nước nhà. Năm 2001, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cho các tác phẩm: Những cô gái quan họ, Hồ trên núi, Một thoáng Tây Hồ, Nha Trang thu, Trên đỉnh Phù Vân.
Hà Thu - Theo Vnexpress
