Tham gia các dự án xây dựng, sửa chữa, cải tạo công trình đầu tư công luôn lựa chọn ưu tiên của các doanh nghiệp xây dựng. Các thành viên của Tổng hội Xây dựng Việt Nam trong quá trình tham gia giám định, phản biện nhận thấy có nhiều vấn đề cần phải đề cập trong đấu thầu, đảm bảo công khai, công bằng, tiết kiệm...
Bệnh viện Đa khoa Long An đang được cải tạo, sửa chữa. Ảnh: LA34
Trúng thầu “sát giá”
Ngày 05/12/2023, ông Nguyễn Anh Phương, Phó giám đốc Ban QLDA Đầu tư xây dựng các Công trình dân dụng và Công nghiệp tỉnh Long An (Ban QLDA Long An) ký Quyết định số 2734/QĐ-BQLDA phê duyệt cho Liên danh IMED – MINH LONG – TÂN VIỆT MỸ trúng gói thầu Hệ thống chụp cộng hưởng từ ≥ 1.5 Tesla, hệ thống lọc nước RO và các thiết bị y tế bổ sung thuộc Dự án Cải tạo, sửa chữa Bệnh viện Đa khoa tỉnh (bao gồm thiết bị) với giá trúng thầu là 50.570.050.000 đồng.
Tuy gói thầu có giá trị lớn nhưng chỉ duy nhất mình Liên danh IMED – MINH LONG – TÂN VIỆT MỸ được xếp hạng “đạt yêu cầu kỹ thuật” và được phê duyệt trúng thầu. Ngoài ra, tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách trong gói thầu lại thấp, sát giá, chỉ mang tính “tượng trưng” (đạt khoảng 0,3%).
Giải thích về yếu tố cạnh tranh thấp trong đấu thầu, tại Công văn 475/BQLDA-KHTĐ đề ngày 03/4/2024 của Ban QLDA Long An gửi Tạp chí Người Xây dựng cho rằng: “Trong quá trình đánh giá, làm rõ hồ sơ dự thầu thì E-HSDT của nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật và đảm bảo theo quy định tại khoản 1, Điều 43, Luật Đấu thầu nên được đề nghị trúng thầu”.
Giải thích về hiện tượng “trúng thầu sát giá”, tiết kiệm mang tính “tượng trưng”, Ban QLDA Long An giải thích: “Việc giá dự thầu của nhà thầu thấp hay cao so với giá gói thầu với một tỷ lệ nào đó là do nhà thầu quyết định. Nhà thầu có giá dự thầu đảm bảo theo quy định tại điểm e, Khoản 1, Điều 43, Luật Đấu thầu thì được đề nghị trúng thầu”.
Bị nhà thầu phản ánh “cài tiêu chí”, chỉ định thầu
Trong quá trình đấu thầu Dự án Cải tạo, sửa chữa Bệnh viện Đa khoa tỉnh Long An, Công ty TNHH Công nghệ DCSA Việt Nam đã có đơn gửi kiến nghị, phản ánh lên Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia cho rằng: “Yêu cầu về tính năng kỹ thuật trong E- HSMT mang tính chỉ định thầu, thiết bị đáp ứng được tính năng theo E-HSMT yêu cầu chỉ có: Máy C-Arm Model: Cios Select Hãng sản xuất: Siemens; Máy đốt cao tần (có chức năng hàn mạch) Model: Valleylab FT10 Hãng sản xuất: Covidien/Medtronic/Usa; Máy kích thích thần kinh cơ Model : STIMUPLEX HNS12 Hãng sản xuất : Bbraun - Đức; Hệ thống cộng hưởng từ ≥ 1.5 Tesla Model/Ký mã hiệu: MAGNETOM Sempra hoặc Amira Hãng sản xuất : Siemens; Hệ thống phẫu thuật nội soi ổ bụng (3 chíp) Hãng sản xuất : Karl stoz”.
Ngoài ra, nhà thầu này còn phản ánh: “Hồ sơ mời thầu không đảm bảo tuân thủ theo quy định của Luật Đấu thầu và không có cơ sở để thực hiện lựa chọn nhà thầu”.
Tuy nhiên ngày 11/8/2023, ông Nguyễn Anh Phương, Phó giám đốc Ban QLDA Long An có Văn bản số 101 trả lời kiến nghị của nhà thầu với nội dung “Theo biên bản mở E-HSĐXKT gói thầu trên thì nhà thầu không tham dự thầu, vì vậy, đơn kiến nghị của nhà thầu chưa đủ điều kiện để xem xét, giải quyết theo quy định nêu trên”.
Còn tại Công văn 475/BQLDA-KHTĐ gửi Tạp chí Người Xây dựng, Ban QLDA Long An giải thích: “Cấu hình, chỉ tiêu kỹ thuật trang thiết bị đã được tham khảo, xây dựng trên nhiều thiết bị và của nhiều hãng uy tín trên thị trường. Các tiêu chi về chỉ tiêu kỹ thuật không mang tính chất chỉ định, hạn chế nhà thầu và phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn của đơn vị sử dụng, đã được Hội đồng thông qua phù hợp theo quy định tại Thông tin số 14/2023/TT-BYT ngày 30/6/2023...”.
Về phản ánh, một số mặt hàng thiết bị trúng thầu có giá cao hơn địa phương/cơ sở khác, như: Máy đốt cao tần (có chức năng hàn mạch), xuất xứ: Mỹ; Model/chủng loại: VLFT10GEN (Valleylab FT10), HSX: Covidien có giá 1.850.000.000 đồng nhưng Sở Y tế tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu từng mua với giá 1.449.000.000 đồng; Máy siêu âm mắt AB (Mỹ), model/chủng loại: 4Sight (24-8000) HSX: Accutome có đơn giá: 707.000.000 đồng nhưng Bệnh viện Quân y 120 từng mua thiết bị này với giá 520.000.000 đồng; Hệ thống cộng hưởng từ ≥ 1.5 Tesla (Đức), Model máy chính: MAGNETOM Sempra (Siemens Healthcare GmbH) có giá trúng thầu là 26.099.202.805 đồng nhưng Bệnh viện Quận 11 (TP.HCM) từng mua hệ thống này với giá 23.489.000.000 đồng; Hệ thống phẫu thuật nội soi ổ bụng (3 chíp), xuất xứ máy chính: Đức, Endocam Logic HD có giá trúng thầu là 4.000.000.000 đồng nhưng Sở Y tế Hậu Giang từng mua hệ thống này với giá 2.420.000.000 đồng; Máy siêu âm màu xách tay (Hàn Quốc, Acuson P500, Siemens Healthineers Ltd) có giá trúng thầu là 1.300.000.000 đồng nhưng Bệnh viện Nhi đồng 1 từng mua thiết bị này với giá 978.000.000 đồng; Hệ thống xử lý nước RO (Đức, Bbraun), Ban QLDA ở Long An cũng mua có giá lên đến 6.164.489.095 đồng…
Giải thích về hiện tượng giá khác nhau như trên, Ban BQLDA Long An khẳng định: “Đơn giá các thiết bị được xác định trên cơ sở giá thấp nhất giữa giá kê khai theo Nghị định 98/2021/NĐ-CP, giá báo giá theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 3, Thông tư 14/2023/YY-BYT và tham khảo kết quả trúng thầu của một số gói thầu mua sắm thiết bị có cấu hình tương tự… Đơn giá trúng thầu của các thiết bị đều thấp hơn giá kê khai theo Nghị định số 98…”.
Lý giải thêm về hiện tượng chênh lệch giá ở gói thầu, Ban QLDA Long An cho rằng: “…Các thiết bị có thể cùng tên model trúng thầu ở nhiều nơi, nhưng những cấu hình, tính năng kỹ thuật, xuất xứ, phần mềm, yêu cầu về thời gian bảo hành, bảo trì, năm sản xuất… sẽ khác nhau ở từng dự án… Mặc khác, các thiết bị trong gói thầu này đều là các thiết bị nhập khẩu từ nước ngoài nên ảnh hưởng của tỷ giá USD là rất lớn”.
Một điểm khá bất ngờ là Ban QLDA ở Long An căn cứ vào đơn giá kê khai theo quy định tại Nghị định 98/2021/NĐ-CP. Tuy nhiên, Nghị định 98 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định 07/2023/NĐ-CP ngày 03/3/2023 của Chính phủ. Trong đó, Điều 44, 45 Nghị định 98 đã sửa đổi và bỏ quy định: “Không được mua bán trang thiết bị y tế khi chưa có giá kê khai và không được mua bán cao hơn giá kê khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế tại thời điểm mua bán”.
Công ty TNHH Thiết bị Y tế IMED bắt đầu hoạt động từ năm 2009, địa chỉ tại: 79 Bàn Cờ, Phường 03, Quận 3, TP.HCM. Người có tên Đặng Trần Vinh Hân hiện đang chịu trách nhiệm pháp luật của doanh nghiệp.
