Quan điểm của các luật sư cho rằng, chuỗi hành vi của nhóm đòi nợ thuê đối với gia đình anh Lê Thành Tâm, người nợ tiền Công ty tài chính FE CREDIT, có cơ sở để khởi tố. Anh Tâm nhảy sông Sài Gòn tự tử hôm 21/6, chỉ chưa đầy 2 ngày sau khi bị nhóm đòi nợ đe dọa, trấn áp.
Cần xử lý nghiêm
Liên quan đến loạt bài viết “Đòi nợ kiểu bất lương”, với những dấu hiệu uy hiếp tinh thần, dùng vũ lực tấn công người khác, ép nạn nhân đến nơi khác viết giấy nợ, được đăng tải trên Ngày Nay, nhiều luật sư nêu quan điểm cần xử lý nghiêm khắc những tổ chức, cá nhân xem thường pháp luật.
Luật sư Nguyễn Quốc Phong – Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết, theo Điều 337 và Điều 170 Bộ Luật hình sự 2015, đặc trưng cơ bản của tội cưỡng đoạt tài sản là người phạm tội đã có hành vi uy hiếp tinh thần của người có trách nhiệm về tài sản bằng những thủ đoạn đe doạ sẽ dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác làm cho người có trách nhiệm về tài sản lo sợ mà phải giao tài sản, cụ thể là viết giấy nhận nợ cho người phạm tội.
Đe dọa sẽ dùng vũ lực là hành vi (lời nói hoặc hành động) làm cho người bị đe dọa sợ nếu không giao tài sản cho người phạm tội thì sẽ bị đánh đập tra khảo, bị đau đớn về thể xác. Thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần là những thủ đoạn mà người phạm tội sử dụng để uy hiếp tinh thần của người có tài sản hoặc của người có trách nhiệm về tài sản như: buộc con nợ trả nợ hoặc ghi giấy hẹn trả tiền cho ai đó…
Hành vi tội cưỡng đoạt tài sản thể hiện ở hành vi đe dọa sẽ dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản. Hành vi đe dọa sẽ dùng vũ lực là hành vi thể hiện thái độ, cử chỉ, lời nói tạo cho người bị đe dọa cảm giác sợ và tin rằng người phạm tội sẽ dùng bạo lực. Giữa thời điểm đe dọa sẽ dùng vũ lực với thời điểm dùng vũ lực có một khoảng cách nhất định về thời gian. Cho nên, người bị đe dọa có điều kiện suy nghĩ, cân nhắc để quyết định hành động.
Về hành vi dùng thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản, là hành vi đe dọa sẽ làm một việc gây thiệt hại về tài sản, danh dự, uy tín nếu người bị uy hiếp không thỏa mãn yêu cầu chiếm đoạt tài sản của người phạm tội. Tội cưỡng đoạt tài sản là tội có cấu thành hình thức và được coi là hoàn thành từ thời điểm người phạm tội thực hiện một trong các hành vi phân tích ở trên, chứ không phụ thuộc vào việc có chiếm đoạt được tài sản hay không.
Đủ cơ sở để khởi tố
Cùng quan điểm, Luật sư Hoàng Văn Chung – Đoàn Luật sư TP.HCM nói rằng: “Hành vi ép con nợ phải viết giấy vay nợ nhằm yêu cầu con nợ phải trả nợ vay theo yêu cầu của nhóm đòi nợ thuê có thể là dấu hiệu của tội Cưỡng đoạt tài sản, tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 170 Bộ Luật Hình sự 2015.
Hành vi đánh đập con nợ và bắt con nợ đưa đi nơi khác nhằm mục đích ép buộc con nợ phải trả khoản nợ của nhóm xã hội đen có thể là dấu hiệu của đồng thời các tội, quy định tại Bộ Luật Hình sự 2015. Cụ thể:
Hành vi đánh đập con nợ để buộc con nợ phải thanh toán khoản nợ có thể là dấu hiệu của tội Cưỡng đoạt tài sản, tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 170 Bộ Luật Hình sự 2015.
Nếu việc đánh đập mà gây thương tích cho con nợ thì có thể bị truy tố thêm về tội Cố ý gây thương tích, tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 134 Bộ Luật Hình sự 2015.
Nếu bắt giữ con nợ và ép đưa đi một nơi khác để gây áp lực đe dọa nhằm buộc con nợ phải trả nợ có thể bị truy tố thêm về tội Bắt giữ người trái pháp luật, tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 157 Bộ Luật Hình sự 2015.
Từ những ý kiến trên, các luật sư nhận định: Tùy thuộc vào tính chất và mức độ các hành vi của nhóm đòi nợ thuê, và kết quả điều tra trong quá trình xác minh, cơ quan công an hoàn toàn có đủ cơ sở để khởi tố nhóm đối tượng đòi nợ thuê về tội cưỡng đoạt tài sản hoặc đồng thời các tội như được nêu ở trên.
Luật sư Hoàng Văn Chung cũng nói thêm, về phần bị hại, nếu sự việc xảy ra như được đề cập (tức là có đánh đập, đe dọa, hành hung và bắt giữ người), gia đình bị hại có thể làm đơn đề nghị khởi tố vụ án kèm các tài liệu, chứng cứ gửi đến Cơ quan cảnh sát điều tra công an quận Gò Vấp để tố cáo hành vi của nhóm đòi nợ theo quy định.
Nếu Cơ quan cảnh sát điều tra quận Gò Vấp không thụ lý giải quyết thì có thể gửi đơn trực tiếp đến Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM để yêu cầu thụ lý, giải quyết.
Khoảng 4 giờ sáng 21/6, anh Lê Thành Tâm, 42 tuổi, chạy xe máy lên giữa cầu Phú Long (đoạn thuộc địa phận phường Lái Thiêu, TP. Thuận An, Bình Dương) để lại xe máy, đôi dép và ví tiền rồi nhảy xuống sông Sài Gòn tự tử. Kiểm tra trong ví nạn nhân để lại, cơ quan chức năng phát hiện bộ hợp đồng vay tiền giữa anh Tâm và Công ty tài chính FE CREDIT có giá trị là 40 triệu đồng. Trước đó chưa đầy hai ngày, anh Tâm và vợ con bị một nhóm người hung hãn đến tận nhà đe doạ, trấn áp đòi nợ.
