Đã có không ít trường hợp ngân hàng thương mại nhận sổ đỏ làm tài sản thế chấp khi khách hàng vay vốn nhưng bất ngờ bị cơ quan có thẩm quyền thông báo thu hồi.
Ngân hàng Nhà nước vừa có văn bản gửi các ngân hàng thương mại về tăng cường biện pháp quản lý rủi ro khi nhận thế chấp tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất.
Yêu cầu này được đưa ra khi gần đây, Ngân hàng Nhà nước nhận được phản ánh từ một số ngân hàng thương mại về việc cơ quan có thẩm quyền thông báo huỷ, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ, sổ hồng) mà các cá nhân, hộ gia đình dùng làm tài sản bảo đảm cho khoản vay của họ.
Việc cá nhân, hộ gia đình bị huỷ, thu hồi sổ đỏ, sổ hồng do có vi phạm quy định tại Luật đất đai năm 2013 hoặc do cơ quan có thẩm quyền cấp không đúng quy định và một số lý do khác.
Người vay thế chấp tài sản là bất động sản tại ngân hàng, nhưng sau đó bị cơ quan có thẩm quyền huỷ, thu hồi sổ đỏ, sổ hồng gây rủi ro, nguy cơ nợ xấu cho ngân hàng. Ảnh minh hoạ: Linh Anh
Các sổ đỏ, sổ hồng bị thu hồi lại đang được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay vốn tại tổ chức tín dụng đã ảnh hưởng đến quyền xử lý tài sản thế chấp của ngân hàng trong trường hợp khách hàng vi phạm nghĩa vụ trả nợ, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh nợ xấu, nợ quá hạn.
Trước tình trạng này, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại nghiên cứu quy định về đất đai có liên quan nhằm đánh giá đầy đủ rủi ro khi nhận thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất để kịp thời bổ sung hoàn thiện các quy định nội bộ về cấp tín dụng cho khách hàng. Các ngân hàng phải bảo đảm kiểm soát chặt chẽ, hạn chế tối đa rủi ro khi nhận thế chấp tài sản bảo đảm là sổ đỏ, sổ hồng; thoả thuận hoặc cam kết của khách hàng sẽ bổ sung biện pháp bảo đảm trong trường hợp sổ đỏ, sổ hồng bị thu hồi...
Ngoài ra, theo quy định tại Nghị định 43/2014, UBND cấp có thẩm quyền có trách nhiệm thông báo việc thu hồi đất cho người sử dụng đất và đăng trên trang thông tin điện tử của UBND cấp tỉnh, cấp huyện. Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo các tổ chức tín dụng cần thường xuyên tham khảo thông tin trên để có biện pháp xử lý phù hợp.
Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại cho rằng việc sổ đỏ, sổ hồng của người vay vốn đã thế chấp tại ngân hàng nhưng sau đó bị hủy, thu hồi từ cơ quan có thẩm quyền là rủi ro đối với họ và không dễ kiểm soát rủi ro này.
