Bỗng dưng bị kiện
Phản ánh đến báo Pháp luật Việt Nam, ông Nguyễn Văn Thuật (ngụ ấp Chiêu Liêu, xã Tân Đông Hiệp, TP Dĩ An, Bình Dương) cho biết, năm 2006, ông Thuật có nhận chuyển nhượng một lô đất diện tích 100m2 thuộc thửa số 1226, tờ bản đồ số 2, khu phố Chiêu Liêu, xã Tân Đông Hiệp, huyện Dĩ An (nay là khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, TP Dĩ An) từ ông Phan Văn Liệu (quê Kiên Giang).
Quá trình làm thủ tục giao dịch và chuyển nhượng lô đất trên đều tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. Cụ thể, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa vợ chồng ông Liệu và ông Thuật được UBND xã Tân Đông Hiệp chứng thực ngày 27/6/2006, được phòng Tài nguyên và Môi trường TP Dĩ An xác nhận ngày 13/7/2006. Sau đó, UBND TP Dĩ An đã cập nhật biến động vào sổ đỏ ngày 10/8/2006.
Ngày 01/10/2008, ông Thuật làm đơn xin cấp phép xây dựng thì được UBND xã Tân Đông Hiệp cử cán bộ đến xác minh và xác nhận là đất không có tranh chấp, không vi phạm quy hoạch.
Ngày 15/10/2008, UBND huyện Dĩ An tiếp tục cử cán bộ đến xác minh và lập biên bản xác minh địa điểm xây dựng. Ngày 22/10/2008, UBND huyện Dĩ An cấp giấy phép xây dựng số 750/GP.XD cho công trình nhà cấp 4, diện tích xây dụng 56m2.
Sau khi xây dựng, ông Thuật đưa gia đình về sinh sống ổn định tại căn nhà trên và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, vào tháng 7/2017, UBND phường Tân Đông Hiệp mời gia đình ông Thuật lên làm việc và thông báo lô đất mà gia đình ông đang ở là của ông Trần Hữu Hiền (ngụ phường Tân Phú, TP Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước). Còn phần đất của ông Thuật đã mua trước đó là lô đất bên cạnh, hiện đang được gia đình ông Chương, bà Hải sử dụng (UBND phường Tân Đông Hiệp cung cấp cho ông Thuật bản vẽ do Giám đốc Chi nhánh văn phòng đăng kí đất đai kí ngày 07/7/2017) và hướng dẫn ông khiếu kiện.
Tuy nhiên sau đó, khi UBND phường Tân Đông Hiệp mời các đương sự lên hòa giải và trưng cầu đo đạc lần 2 thì Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai thị xã Dĩ An cung cấp bản vẽ do Phó Giám đốc Chi nhánh kí ngày 9/4/2018 lại xác định lô đất của ông Thuật không phải kề lô của ông Hiền như ban đầu UBND phường Tân Đông Hiệp thông báo mà là một lô kế tiếp của lô đó nữa, và hiện do gia đình ông Đỗ Văn Bảy sử dụng (ông Bảy cũng đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ)).
Gia đình ông Thuật không đồng ý với thông báo trên của phường Tân Đông Hiệp, vì cho rằng việc chuyển nhượng và xây dựng nhà trên đều tuân thủ đúng quy định của pháp luật, có sự xác minh và giám sát chặt chẽ của cơ quan Nhà nước, chính quyền địa phương nên không thể có sự nhầm lẫn nghiêm trọng như vậy được.
Sau đó, ông Hiền đã khởi kiện ra TAND thị xã Dĩ An yêu cầu gia đình ông Thuật trả lại QSDĐ thuộc thửa đất số 29E, tờ bản đồ số 2, theo Giấy chứng nhận QSDĐ số S318672 (thửa đất ông Thuật đã nhận chuyển nhượng và cất nhà trước đó từ năm 2006).
Theo nội dung khởi kiện, năm 2002, ông Hiền nhận chuyển nhượng QSDĐ diện tích 100m2 thuộc thửa đất số 29E trên của bà Lê Thị Na với giá 64 triệu đồng. Thửa đất trên đã được UBND huyện Dĩ An cấp Giấy chứng nhận QSDĐ số S318672, số vào sổ 3891.QSDĐ/CN-TĐH ngày 17/01/2001 cho hộ bà Lê Thị Na. Sau khi hoàn tất hợp đồng chuyển nhượng, năm 2002, UBND huyện Dĩ An cập nhật biến động tên ông Hiền trên Giấy chứng nhận QSDĐ. Đồng thời, ông Hiền chuyển mục đích sử dụng từ đất màu sang đất thổ cư diện tích là 83m2.
Sau khi nhận đất, ông Hiền sinh sống ở xa nên không có thời gian trông coi đất. Đến khoảng giữa năm 2017, ông Hiền quay về thì phát hiện gia đình ông Thuật đã xây dựng nhà trên phần diện tích đất của mình.
Nguy cơ mất đất chuyển nhượng hợp pháp?
Ngày 3/10/2018, TAND thị xã Dĩ An đã xét xử sơ thẩm vụ kiện và có bản án số 94/2018/DS-ST về việc tranh chấp quyền sử dụng đất giữa ông Hiền và ông Thuật. Bản án tuyên buộc gia đình ông Thuật có nghĩa vụ giao QSDĐ trên cho ông Hiền và tài sản gắn liền với đất gồm 1 căn nhà cấp 4; ông Hiền có nghĩa vụ thanh toán giá trị tài sản gắn liền với đất cho ông Thuật tương đương với số tiền hơn 65 triệu đồng.
Không đồng tình với bản án sơ thẩm, gia đình ông Thuật kháng cáo lên TAND tỉnh Bình Dương.
Ngày 9/4/2019, TAND tỉnh Bình Dương đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm và cho rằng, quyết định trong bản án sơ thẩm của TAND thị xã Dĩ An là chưa phù hợp, không đảm bảo quyền lợi cho đương sự. Do đó, bản án phúc thẩm số 56/2019/DS-PT tuyên chấp nhận yêu cầu kháng cáo của ông Thuật, hủy toàn bộ bản án dân sự sơ thẩm số 94/2018/DS-ST ngày 3/10/2018 của TAND thị xã Dĩ An, đồng thời chuyển hồ sơ vụ án cho TAND thị xã Dĩ An giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.
Ngày 23/10/2019, TAND thị xã Dĩ An đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm lần 2. Lúc này, giữa ông Thuật và ông Hiền đã thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án. Đến ngày 21/11/2019, TAND thị xã Dĩ An ra Quyết định số 90/2019/QĐST-DS công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Theo đó, gia đình ông Thuật có nghĩa vụ giao QSDĐ và tài sản gắn liền với đất gồm 1 căn nhà cấp 4 cho ông Hiền; ông Hiền có nghĩa vụ thanh toán giá trị tài sản gắn liền với đất cho ông Thuật tương đương với số tiền hơn 65 triệu đồng. Đồng thời, ông Hiền tự nguyện hỗ trợ chi phí bàn giao nhà, đất với số tiền 30 triệu đồng và đồng ý cho gia đình ông Thuật ở trên đất trong vòng 12 tháng.
Cũng trong thời gian này, gia đình ông Thuật đã nộp đơn khởi kiện ông Đỗ Văn Bảy (người được xác định đang ở trên lô đất của ông Thuật như Văn bản số 574/UBND-KT ngày 19/3/2019 của UBND thị xã Dĩ An và bản vẽ của Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai thị xã Dĩ An) lên TAND tỉnh Bình Dương để yêu cầu ông Bảy trả lại cho ông 100m2 đất thuộc thửa 1226, tờ bản đồ số 2; đồng thời ông Thuật sẽ trả lại giá trị căn nhà cho ông Bảy và ông được sở hữu căn nhà (tương tự vụ án giữa ông Thuật và ông Hiền - PV).
Ngày 30/9/2020, TAND tỉnh Bình Dương đã xét xử sơ thẩm và có bản án số 11/2020/DS-ST, quyết định đình chỉ xét xử yêu cầu khởi kiện của ông Thuật đối với ông Bảy về việc yêu cầu hủy Giấy chứng nhận QSDĐ do UBND thị xã Dĩ An cấp cho ông Bảy ngày 22/3/2011; đồng thời không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Thuật đối với ông Bảy về việc tranh chấp QSDĐ.
Không chấp nhận phán quyết trên, ông Thuật làm đơn kháng cáo và đã được TAND Cấp cao tại TP HCM thụ lý giải quyết theo quy định.
Nhằm làm rõ việc cấp sổ đỏ và giấy phép xây dựng cho ông Thuật và nhiều hộ dân khác có dấu hiệu xác định sai vị trí đất, dẫn đến phát sinh các tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, PV báo Pháp luật Việt Nam đã liên hệ UBND tỉnh Bình Dương, UBND TP Dĩ An và UBND phường Tân Đông Hiệp để xác minh. Hiện các cơ quan trên đã tiếp nhận nội dung và sẽ phản hồi sau.
Viện KSND tỉnh Bình Dương kháng nghị
Liên quan vụ kiện giữa ông Thuật và ông Bảy, ngày 14/10/2020, Viện KSND tỉnh Bình Dương đã có Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 19/2020/QĐKNPT-VKS-DS kháng nghị đối với bản sơ thẩm số 11/2020/DS-ST ngày 30/9/2020 của TAND tỉnh Bình Dương với nội dung: Đề nghị TAND Cấp cao tại TP HCM sửa bản án sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
