Một năm... ba "chiến tướng" từ nhiệm
Cách đây ít ngày, CTCP Hoàng Anh Gia Lai - HAGL (Mã HAG - HoSE) thông tin, đã nhận được đơn từ nhiệm thành viên HĐQT của ông Nguyễn Chí Thắng từ ngày 7/5 vì lý do cá nhân.
Ông Nguyễn Chí Thắng - thành viên HĐQT HAGL
Ông Thắng (sinh năm 1975) công tác tại Xí nghiệp tư doanh HAGL từ tháng 3/1994-2007 ở vị trí nhân viên KCS. Sau đó, ông giữ chức vụ Phó Giám đốc xưởng chế biến gỗ Công ty TNHH Nông Nghiệp - Công nghiệp Cao su Hoàng Anh Quang Minh từ 2008-2012; giai đoạn 2013-2020 lần lượt đảm nhận chức vụ Trưởng phòng Xuất nhập khẩu - Phó Giám đốc rồi Giám đốc Công ty TNHH Phát triển Nông nghiệp Hoàng Anh Attapeu.
Từ năm 2021 đến nay, ông Thắng là Giám đốc Công ty TNHH MTV Phát triển Nông nghiệp Khăn Xay.
Trước ông Thắng, ngày 6/5, ông Lê Hồng Phong (sinh năm 1980) cũng nộp đơn xin từ nhiệm Thành viên Ban Kiểm soát HAGL với lý do cá nhân. Ông Phong từng kinh doanh các chức vụ: Phó Phòng Kiểm toán nội bộ HAGL từ năm 2011-2016, Trưởng Ban Kiểm soát CTCP Nông nghiệp Quốc tế HAGL (Mã HNG - HoSE) giai đoạn 2015-2017; Tổng Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Cao su Đông Dương từ năm 2016-2019.
Động thái của ông Thắng và ông Phong diễn ra sau khi HAGL chào đón nhóm cổ đông lớn liên quan đến CTCP Chứng khoán LPBank (LPBS). Cụ thể, LPBS đã mua 50 triệu cp HAG trong đợt phát hành riêng lẻ 130 triệu cp của HAGL, qua đó nâng tỷ lệ sở hữu trực tiếp lên 4,73% vốn. Thậm chí, ông Lê Minh Tâm - Chủ tịch HĐQT LPBS cũng đã mua 28 triệu cp HAG trong đợt phát hành trên qua đó nâng tỷ lệ sở hữu lên 2,65%.
Sau giao dịch, cả nhóm cổ đông liên quan đến LPBS sở hữu 89,6 triệu cp HAG - tương đương 8,47%, qua đó trở thành cổ đông lớn thứ hai tại doanh nghiệp Phố Núi (sau Chủ tịch HĐQT Đoàn Nguyên Đức).
Ở chiều ngược lại, ngày 9/2, hai ứng viên thay thế đã lộ diện và được thông qua tại ĐHCĐ thường niên ngày 10/5.
Ứng viên vào vị trí thành viên HĐQT là ông Bùi Lê Quang. Ông Quang đang là Trưởng phòng Đầu tư tài chính của Công ty Tài chính TNHH MTV Bưu điện (PTF). Ngoài ra, ông còn đảm nhiệm chức vụ Trưởng Ban Kiểm soát tại CTCP Du lịch Kim Liên và CTCP Chứng khoán LPBank (LBPS).
Trong khi đó, ứng viên vào Ban Kiểm soát là ông Nguyễn Tiến Hưng - hiện đang là Trưởng bộ phận Kế hoạch ngân sách tại CTCP Thaiholdings (Mã THD).
Được biết, cả hai cá nhân này đều do ông Đoàn Nguyên Đức đề cử và hiện không nắm bất kỳ cổ phiếu HAG nào.
Đằng sau những sự ra đi là... núi nợ
Còn nhớ ngay trước thềm ĐHCĐ thường niên 2023, 19/4 HAGL cũng từng nhận được đơn từ nhiệm vị trí thành viên HĐQT của bà Võ Thị Huyền Lan sau 17 năm gắn bó.
Như vậy, chỉ trong vòng một năm, lần lượt một số lãnh đạo cấp cao - từng là các chiến tướng, chánh tướng đồng hàng cùng với ông Đoàn Nguyên Đức đã từ nhiệm. Lưu ý rằng, đây là thời điểm HAGL bắt đầu có lãi kinh doanh trở lại sau gần nửa thập kỷ chìm trong thua lỗ.
Những người đồng hành với Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức trên cương vị lãnh đạo cấp cao lúc này còn ông Võ Trường Sơn (SN 1973) - thành viên HĐQT kiêm Tổng Giám đốc (gia nhập HAGL từ tháng 10/2008) và bà Võ Thị Mỹ Hành (SN 1977) - thành viên HĐQT kiêm Phó Tổng Giám đốc (gia nhập HAGL từ năm 2006)
Sự xuất hiện của LPBank và nhóm cổ đông chiến lược hồi quý I/2023 đem đến cho ban lãnh HAGL, ban lãnh đạo và hàng vạn cổ đông những kỳ vọng mới. Đó là quyết tâm xóa lỗ lũy kế trong năm 2024 và quyết tâm xóa sách nợ vay tài chính trong năm 2026.
Tại ĐHCĐ thường niên ngày 10/4, trong phần thảo luận, đứng trước câu hỏi khi nào xóa được lỗ lũy kế, ông Đoàn Nguyên Đức bộc bạch: "Lỗ luỹ kế là ám ảnh của tôi và của cổ đông lâu năm của HAGL nên xoá lỗ là quyết tâm của tôi. Nhưng cũng vì lỗ luỹ kế mà bị kiểm toán cảnh báo liên tục mấy năm nay...
Nhiều quỹ lớn tâm sự, nếu HAGL xoá được lỗ luỹ kế thì sẽ có nhiều quỹ đầu tư vào. Hiện lỗ luỹ kế đang là "rào cản" lớn của HAGL".
Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức cũng cho biết: "Chúng tôi không dám đưa vào kế hoạch nhưng chúng tôi phấn đấu cuối năm nay sẽ xóa được lỗ luỹ kế bằng nhiều cách, chứ mức lợi nhuận mục tiêu 1.300 tỷ đồng cho năm 2024 thì chưa thể xoá được. Hiện chúng tôi chưa thể chia sẻ làm sao xóa được lỗ luỹ kế nhưng HAGL sẽ làm mọi cách để làm được trong năm nay".
Từ mức kỷ lục khoảng 28.000 tỷ đồng nợ vay tài chính giai đoạn 2016-2017, bằng nhiều giải pháp, HAGL hiện đã xử lý được hơn 21.000 tỷ đồng, đưa dư nợ vay đến cuối quý I/2024 về còn hơn 7.800 tỷ đồng.
Theo ông Đức, HAGL chỉ có nợ đến hạn tại BIDV (liên quan đến lô trái phiếu còn 4.250 tỷ đồng dư nợ gốc). Số còn lại khoảng 3.000 tỷ đồng dự kiến đến năm 2026 sẽ xử lý hết.
Tiếp tục với câu chuyện nhân sự, dễ thấy, các giải pháp cơ cấu nợ (đặc biệt thông qua thoái vốn cổ phần tại công ty con, phát hành cổ phiếu riêng lẻ...) trở thành là một trong những nguyên nhân từ nhiệm của một số lãnh đạo cấp cao tài HAGL trong một vài năm trở lại đây.
Nhiều "chiến tướng" dưới thời ông Đoàn Nguyên Đức đã chọn dừng lại/rời bỏ cuộc chơi tại HAGL bằng những cách nào đó. Tất nhiên, "Vắng mợ thì chợ vẫn đông/Mợ đi lấy chồng thì chợ vẫn vui". Những nhân tố mới hoàn toàn có thể giúp HAGL tiếp tục đi thêm một chặng đường thành công mới.
Ngoảnh lại, HAGL vẫn là "cỗ máy khổng lồ"
Giai đoạn 2009-2015, số lượng người lao động tại HAGL nhiều tới cấp sư đoàn/quân đoàn... và thị trường thì biết tới Bầu Đức như một trong những người giàu nhất sàn chứng khoán Việt.
Sau 2015, khi tình hình kinh doanh bắt đầu gặp khó, những khoản lỗ khủng xuất hiện và khối nợ tăng khổng lồ (có thời điểm nợ tới 36.100 tỷ năm 2016), "quân số" của HAGL bắt đầu "vơi đi". Đặc biệt, sau quyết định bán HAGL Agrico cho Tập đoàn Thaco, số người lao động tại HAGL đến cuối năm 2022 đã giảm tới 93% về dưới mức 2.100 nhân sự.
Tạm gác lại những sai lầm về "sách lược/chiến lược" kinh doanh của lãnh đạo doanh nghiệp, không thể không phủ nhận những đóng góp của người lao động trong 14 năm thăng trầm của HAGL. Đặc biệt, với quân số khiên tốn chỉ 2.448 người, tập đoàn đã có lần đầu báo lãi trở lại - mức 128 tỷ đồng năm 2021.
Sang năm 2022, con số lợi nhuận ròng HAGL thu về đã tăng gấp gần 10 lần lên mức 1.125 tỷ đồng với quân số thậm chí chỉ còn 2.333 người lao động.
Đến năm 2023, HAGL ghi nhận mức doanh thu kỷ lục hơn 6.440 tỷ đồng và gần 1.800 tỷ lãi sau thuế (cao thứ 2 trong lịch sử hoạt động). Năm này, nhân sự toàn hệ thống HAGL giảm thêm 25% còn 1.748 người.
So với mức kỷ lục 30.000 nhân sự ghi nhận năm 2019, chỉ trong vòng 4 năm, HAGL đã giảm 94,2% nhân sự - tương ứng giảm gần 28.300 người. Đặt lên bàn cân, mức giảm này gấp hơn 3,5 lần lượng nhân sự rời khỏi hệ thống Thế giới Di động trong năm 2023 (khoảng 8.000 người).
