Xây dựng Hòa Bình nói gì về vốn chủ sở hữu chênh lệch khủng trong 2 báo cáo?

Ngày 30/3, Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC) đã nộp báo cáo tài chính hợp nhất năm 2023 được kiểm toán bởi Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC. Trong báo cáo tài chính kiểm toán, vốn chủ sở hữu riêng của Công ty mẹ là 893 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu hợp nhất là 93 tỷ đồng.

Theo Hòa Bình, sự chênh lệch rất lớn giữa vốn chủ sở hữu của Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình theo Báo cáo quản trị so với Báo cáo tài chính kiểm toán là do đơn vị kiểm toán áp dụng chế độ kế toán Việt Nam và theo quan điểm rất thận trọng.

Báo cáo quản trị của Hoà Bình là báo cáo do Khối Tài chính kế toán của lập dựa vào đặc thù của hoạt động xây dựng và những thông tin số liệu sát với thực tế của thị trường và của Tập đoàn. Trong báo cáo này, HBC chỉ xác định những số liệu liên quan đến vốn chủ sở hữu của Tập đoàn chưa phù hợp với thực tế khi áp dụng chế độ kế toán của Việt Nam chứ "không thay đổi bất cứ một số liệu nào khác".

Tập đoàn này cũng đưa ra lời giải thích về những lý do khiến vốn chủ sở hữu hợp nhất trong báo cáo quản trị chênh lệch lớn hơn gần 60 lần so với vốn chủ sở hữu hợp nhất trong báo cáo tài chỉnh kiểm toán.

Một là, theo báo cáo quản trị, giá các bất động sản được định theo giá thị trường trong khi trong báo cáo tài chỉnh kiểm toán được ghi nhận theo giá gốc (tức theo nguyên giá hay nói một cách khác là giá mua ban đầu).

Thực tế, thị trường địa ốc ở Việt Nam có sự biến động gia tăng giá liên tục trong nhiều năm. Cách ghi nhận này đã gây ra sự chênh lệch rất lớn giữa 2 bản báo cáo, chẳng hạn như trụ sở 235 Võ Thị Sáu, Quận 3, TP HCM, theo ghi nhận trên sổ sách chỉ có 5 tỷ đồng nhưng giá giao dịch hiện nay trên thị trường không dưới 75 tỷ đồng, sự chênh lệch này lên đến 15 lần.

Ngoài bất động sản, định giá những tài sản cố định của Hòa Bình trong báo cáo tài chỉnh kiểm toán cũng thấp hơn rất nhiều so với thực tế, nhiều tài sản cố định thậm chí không được đưa vào định giá vốn chủ sở hữu, từ đó khiến cho vốn chủ sở hữu trong báo cáo tài chỉnh kiểm toán thấp hơn nhiều so với thực tế. Theo báo cáo quản trị thì giá trị bất động sản theo thị trường hiện nay là 4.789 tỷ đồng trong khi theo báo cáo tài chỉnh kiểm toán chỉ ghi nhận 2.470 tỷ đồng, chênh lệch 2.319 tỷ đồng.

Hai là, giá trị còn lại của máy móc thiết bị (MMTB) được ghi nhận trong báo cáo tài chỉnh kiểm toán không phù hợp với thực tế bởi 2 lý do chính: Giá trị khấu hao theo chế độ kiểm toán hiện hành chưa phản ánh đúng với khấu hao trong thực tế và sự trượt giá trên thị trường cũng tác động đáng kể đến giá trị còn lại của MMTB.

Nhiều MMTB đã khấu hao hết và ghi nhận trong sổ sách bằng 0 nhưng thực tế vẫn còn hoạt động rất tốt. Mặt khác, giá mua mới hiện nay trên thị trường cao hơn nhiều so với nguyên giá (giá mua trước đây) cho nên sự chênh lệch về giá trị còn lại của MMTB cũng rất lớn giữa 2 bản báo cáo. Theo đó, sự chênh lệch này lên đến 1.024 tỷ VNĐ.

Ba là, các khoản phải trích lập dự phòng theo chế độ kế toán hiện hành được xác định theo tuổi nợ, trong khi theo báo cáo quản trị, HCM đánh giá căn cứ vào nguyên nhân chậm thanh toán, sự đảm bảo về chất lượng công trình, mức độ hoàn thiện của hồ sơ thanh quyết toán, năng lực tài chính và những rủi ro về hoạt động kinh doanh của khách hàng cùng những đặc thù về hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực địa ốc và mức độ ảnh hưởng đến khả năng thu hồi nợ của Hoà Bình.

Theo lịch sử, chưa bao giờ Hòa Bình xóa sổ bất kỳ khoản phải thu nào. Phần hoàn nhập dự phòng phải thu khó đòi cụ thể có sự chênh lệch là: 1.450 tỷ đồng.

Bốn là, tăng các khoản phải thu theo phán quyết của tòa sẽ làm tăng vốn chủ sở hữu. Những đánh giá của chúng tôi còn dựa vào lịch sử kinh nghiệm giải quyết các vụ kiện về thu hồi nợ mà trường hợp điển hình là món nợ trên 5 năm (theo qui định đã lập dự phòng 100%) của FLC, HBC không những thu hồi được 100% nợ gốc mà còn thu cả lãi và phạt có giá trị lên đến trên 58% nợ gốc. Phần chênh lệch khoản phải thu giữa giá trị ghi nhận trên sổ sách và giá trị phán quyết của toà là 652 tỷ. Theo HBC, đó là khoản nợ hoàn toàn có khả năng thu hồi.

Như vậy, tổng cộng chênh lệch của vốn chủ sở hữu hợp nhất theo báo cáo quản trị là 5.445 tỷ đồng, cộng với vốn chủ sở hữu hợp nhất theo báo cáo tài chỉnh kiểm toán là 93 tỷ đồng thì tổng vốn chủ sở hữu hợp nhất của Hoà Bình tự xác định là 5.538 tỷ đồng, cao hơn gần 60 lần so với vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chỉnh kiểm toán.

"Hiện nay, chúng tôi đang làm việc với đơn vị chuyên về thẩm định giá để rà soát lại số liệu tính toán của Khối Tài chính kế toán của Hoà Bình nhằm bảo đảm sự khách quan trong kết quả tính toán của chúng tôi.  Chúng tôi khẳng định những thông tin trên là trung thực và luôn sẵn sàng lắng nghe và chia sẻ", đại diện HBC nói.