Quốc Cường Gia Lai (kỳ 1): Toàn cảnh vụ kiện với Sunny Island khiến C03 phải vào cuộc

CTCP Đầu tư Quốc Cường Gia Lai (mã chứng khoán QCG) vừa tổ chức thành công Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023. Câu chuyện nóng sau đại hội là những thông tin cập nhật về vụ kiện dai dẳng kéo dài nhiều năm của công ty.

Cụ thể, tại Đại hội, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Như Loan đã cập nhật những thông tin về dự án Phước Kiển huyện Nhà Bè cùng diễn biến vụ tranh chấp giữa Quốc Cường Gia Lai và Sunny Island tại dự án Bắc Phước Kiển.

Bà Như Loan tiết lộ, vụ án đã có tín hiệu tích cực hơn vào tháng 5 vừa qua khi Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) có phán quyết Quốc Cường Gia Lai đã chấm dứt hợp đồng đúng theo quy định và Sunny Island buộc phải hoàn trả lại toàn bộ hồ sơ dự án đã nhận trước đó. Theo đó, QCG đã nhận về 2.882 tỷ đồng từ Sunny Island, song, nếu vi phạm hợp đồng, Quốc Cường phải trả toàn bộ số tiền này cộng thêm 50% (tương đương 1.441 tỷ đồng), tổng cộng trên 4.300 tỷ đồng.

Hồi kết của câu chuyện chưa đến khi Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công An (CO3) đang vào cuộc điều tra dòng tiền 2.882 tỷ đồng đó của ai, có dính dáng tới Tập đoàn Vạn Thịnh Phát hay không? Câu trả lời vẫn ở phía trước.

Trước hết cùng chúng tôi nhìn lại toàn cảnh vụ kiện kéo dài nhiều năm giữa Quốc Cường Gia Lai và Sunny Island.

Câu chuyện bắt đầu từ dự án Khu dân cư Bắc Phước Kiển

Báo cáo tài chính năm 2009 của Quốc Cường Gia Lai ghi nhận một khoản vay tại Ngân hàng TMCP Đầu tư Phát triển Việt Nam BIDV (BID). Khoản vay có số dư nợ đến 1/12/2009 hơn 184 tỷ đồng. Tài sản thế chấp cho khoản vay này là toàn bộ dự án Phước Kiển trị giá hơn 1.229 tỷ đồng; căn nhà 106 Lý Chính Thắng và phần vốn góp cỉa bà Như Loan trong công ty với số tiền tương ứng 124,2 tỷ đồng. Mục đích khoản vay tại BIDV này là đền bù và hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu dân cư Phước Kiển, huyện Nhà Bè, thành phố Hồ Chí Minh.

Khoản vay này tăng nhanh chóng về giá trị theo từng năm, trong khi tài sản đảm bảo từ năm 2011 đã không thấy bóng dáng của căn nhà 106 Lý Chính Thắng. Từ năm 2012 giá trị cổ phần của bà Như Loan cũng không còn ghi rõ giá trị.

Đến hết năm 2015 giá trị khoản vay lên đến tổng hơn 1.621 tỷ đồng, tài sản đảm bảo được liệt kê gồm 26 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thuộc Khu dân cư 13E; 6 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 185 Võ Thị Sáu; 9,29 triệu cổ phần Quốc Cường Gia Lai; toàn bộ tài sản hình thành trong tương lai từ vốn vay và vốn dự có khác của dự án Phước Kiển.

Chuyện có biến chuyển bắt đầu từ tháng 10/2016, khi Quốc Cường Gia Lai ký một “biên bản thỏa thuận ghi nhớ” với Sunny Island, theo đó Quốc Cường Gia Lai sẽ thành lập 1 công ty từ việc góp vốn bằng toàn bộ dự án Phước Kiển, sau đó chuyển nhượng 100% vốn tại công ty này cho Sunny Island. Đổi lại, Sunny Island trả tiền cho Quốc Cường Gia Lai theo lộ trình hợp đồng chuyển giao.

Ngay trong năm 2017, báo cáo ghi nhận, Quốc Cường Gia Lai phát sinh khoản tiền nhận từ Sunny Island với con số 2.882,8 tỷ đồng.

Đến việc đưa nhau ra tòa do bán dự án khi chưa đủ điều kiện

Việc không thành, do dự án chưa đủ điều kiện chuyển nhượng, Quốc Cường Gia Lai và Sunny Island đã thanh lý biên bản ghi nhớ chuyển nhượng, hai bên đang trong quá trình đàm phán về chuyển nhượng.

Song, Quốc Cường Gia Lai đã dùng số tiền này (2.882 tỷ đồng) để tất toán nợ vay với BIDV Quang Trung đối với khoản vay đầu tư cho dự án Phước Kiển và phát triển các dự án bất động sản khác. Quốc Cường Gia Lai giải trình rằng số tiền đã dùng này sẽ được cấn trừ vào giá trị chuyển nhượng trong tương lai khi dự án đủ điều kiện và việc đàm phán chuyển nhượng được hoàn tất (dự kiến trong năm 2017).

Cụ thể, ngày 5/12/2016 Quốc Cường Gia Lai có công văn gửi BIDV xin giảm lãi suất và tất toán khoản vay được dùng để tài trợ cho dự án Phước kiển của Tập đoàn. Phương án Quốc Cường đưa ra là tất toán toàn bộ nợ gốc và đề nghị giảm 50% số lãi vay thì công ty sẽ tất toán sớm. BIDV có công văn chấp thuận, và Quốc Cường Gia Lai dùng số tiền Sunny Island ứng để thanh toán khoản này.

Ngày 3/7/2017 Quốc Cường Gia Lai đã tất toán nợ gốc 1.376 tỷ đồng còn lại, và lãi vay 251 tỷ đồng như đã cam kết, để được giảm 50% lãi vay là 237 tỷ đồng. Tuy nhiên Quốc Cường Gia Lai và BIDV đang trong quá trình hoàn tất thủ tục pháp lý liên quan đến việc giảm lãi vay.

Tháng 12/2020, Quốc Cường Gia Lai bất ngờ gửi đơn kiện CTCP Đầu tư Sunny Island lên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) liên quan đến tranh chấp phát sinh từ Hợp đồng hứa mua hứa bán dự án Khu dân cư Bắc Phước Kiển. Theo đó Quốc Cường Gia Lai yêu cầu Sunny Island hoàn trả toàn bộ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hồ sơ đền bù nhận tại BIDV và toàn bộ hồ sơ đền bù theo 6 biên bản giao nhận mà Sunny Island đang nắm giữ.

Vụ án đã được VIAC thụ lý từ tháng 12/2020. Quốc Cường Gia Lai cho biết công ty đánh giá rủi ro của vụ kiện là thấp và không trích lập dự phòng cho khoản nợ và các chi phí phát sinh liên quan đến vụ kiện.

Báo cáo tài chính năm 2021 ghi nhận, cập nhật ý kiến mới, Quốc Cường Gia Lai tuyên bố đơn phương chấm dứt Hợp đồng Hứa mua Hứa bán khu dân cư Bắc Phước Kiển do Sunny Island đã vi phạm nghĩa vụ thanh toán và chiếm giữ bất hợp pháp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hồ sơ giải phóng mặt bằng khoảng 65ha đất tại dự án. Tranh chấp vẫn đang được VIAC xử lý.

Khoản liên quan với Sunny Island được Quốc Cường Gia Lai theo dõi ở mục “nợ tiềm tàng”. Báo cáo tài chính năm 2022 kiểm toán cũng đang ghi nhận vụ việc đang được VIAC giải quyết.

Câu chuyện tiếp diễn khi C03 vào cuộc

Mới đây Quốc Cường Gia Lai thông báo ngày 29/5/2023 vừa qua đã nhận được phán quyết của VIAC, và quyết định bổ sung phán quyết về việc tranh chấp với Sunny Island. Theo đó, nội dung phán quyết ghi rõ:

- Quốc Cường Gia Lai đã chấm dứt hợp đồng đúng quy định.

- Sunny Island hoàn trả cho Quốc Cường Gia Lai toàn bộ hồ sơ đền bù đất, giải phóng mặt bằng mà Sunny Island đã nhận từ tháng 3/2017.

- Công bố Sunny Island giao hồ sơ đền bù đất, giải phóng mặt bằng khoảng 65ha từ Quốc Cường Gia Lai cho SCB mà không có sự đồng ý của Quốc Cường Gia Lai là vi phạm quy định.

- Buộc Sunny Island hoàn trả cho Quốc Cường Gia Lai 50% phí trọng tài (3,39 tỷ đồng).

- Không chấp nhận yêu cầu về việc Sunny Island phải trả phí luật sư cho Quốc Cường Gia Lai.

Một vụ kiện thắng, Quốc Cường Gia Lai hân hoan “khoe” kết quả tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023 vừa tổ chức.

Tuy vậy đây vẫn chưa là hồi kết khi C03 vào cuộc. Hiện tại C03 đang giữ toàn bộ hồ sơ tại SCB, và đang điều tra dòng tiền 2.882 tỷ đồng xem có dính dáng gì đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát hay không. Câu trả lời vẫn ở phía trước, chờ xem kết qủa điều tra của C03.

Vụ kiện với Sunny Island là một trong 2 vụ kiện kéo dài nhiều năm mà Quốc Cường Gia Lai cùng theo đuổi, và cùng liên quan đến địa bàn Phước Kiển. Câu chuyện vụ kiện thứ 2 cũng ly kỳ không kém.