Bài 6: Trục lợi nhà ở xã hội ở TP.HCM, Bộ Xây dựng cương quyết xử lý

Cần phải minh bạch trong mua bán nhà ở xã hội

Thông tin trên được Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh chia sẻ tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ diễn ra vào chiều 4/6. Theo đó, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, hiện đối tượng mua nhà ở xã hội đã được pháp luật quy định rõ ràng. Trong đó có người có công với cách mạng, người thu nhập thấp, hộ nghèo, hộ cận nghèo và khu vực đô thị, người lao động đang làm việc trong và ngoài khu công nghiệp, lực lượng vũ trang…

Điều kiện mua nhà ở xã hội phải đáp ứng như chưa có nhà ở, có nhà ở nhưng diện tích bình quân nhỏ hơn 10m2/người; đăng ký hộ khẩu thường trú, tạm trú và đóng bảo hiểm xã hội từ 1 năm trở lên nơi có dự án...

Về trình tự tiếp nhận hồ sơ nhà ở xã hội, chủ đầu tư sẽ tiếp nhận, lập danh sách người dự kiến mua gửi Sở Xây dựng và phối hợp cơ quan liên quan, rà soát danh sách để cập nhật, đảm bảo công khai, minh bạch... Sau đó, tiến hành tổ chức bốc thăm. Thứ trưởng cho biết, căn cứ vào các quy định liên quan mua/bán nhà ở xã hội thì cần phải công khai, minh bạch và chặt chẽ, đảm bảo tránh tình trạng trục lợi chính sách và đúng đối tượng được hưởng.

Tuy vậy, theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, thời gian qua có một số dự án và địa phương xuất hiện đối tượng trung gian, cò mồi, mua bán, giao dịch nhà ở xã hội. Việc này không đúng và bộ đã có văn bản yêu cầu các địa phương để xảy ra hiện tượng trên có biện pháp thanh tra, kiểm tra làm rõ, khắc phục, chấn chỉnh kịp thời. Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cũng yêu cầu trường hợp phát hiện sai, bán không đúng đối tượng thì phải thu hồi.

Trong thời gian tới, Bộ sẽ tăng cường các giải pháp để đẩy mạnh đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội. Trên cơ sở đề án xây dựng 1 triệu nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, Bộ Xây dựng đã yêu cầu các địa phương triển khai thực tế để tăng nguồn cung nhà ở; công bố công khai hoạt động mua bán, tiêu chí tham gia nhà ở xã hội.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng sẽ thanh tra, kiểm tra và khắc phục, trong đó nếu phát hiện trường hợp mua bán không đúng đối tượng sẽ buộc thu hồi nhà. Đồng thời, chủ đầu tư khi thực hiện dự án phải xác định đúng đối tượng, điều kiện, tiêu chí và quy định đã đề ra...

"Lót tay" 30 triệu để tranh giành nhà ở của công nhân

Trục lợi từ nhà ở xã hội là thực tế đã xảy ra tại nhiều dự án trước đây. Mặc dù Bộ Xây dựng đã có nhiều văn bản yêu cầu các địa phương phải kiểm soát chặt chẽ, quyết liệt hơn để xác định đúng đối tượng thuê mua nhà ở xã hội, nhưng thực tế tình trạng này vẫn tiếp tục diễn ra ở các dự án đang mở bán gần đây.

Điển hình là dự án Thủ Thiêm Green House, tọa lạc trên mặt tiền đường Đồng Văn Cống, TP. Thủ Đức (quận 2 cũ), gần đây được chào bán với nhiều thông tin hấp dẫn, khiến người dân tranh nhau mua dù mục tiêu của dự án là phục vụ cho công nhân tại cụm khu công nghiệp thuộc thành phố Thủ Đức. 

Như Reatimes đã thông tin trong bài Môi giới bày trò gian lận, trục lợi nhà ở xã hội tại thành phố Thủ Đức, trong quá trình đi tìm hiểu mua nhà ở xã hội tại dự án Thủ Thiêm Green House, PV đã trực tiếp làm với các môi giới và ngã ngửa khi được tư vấn nhiều "chiêu trò" để lách luật, làm giả hồ sơ về đối tượng được thuê mua.

Liên hệ đến một số môi giới thuộc các sàn bất động sản GP Land, Center Land, Vietnam Land..., PV đều được tư vấn khá chi tiết về hồ sơ mua bán nhà ở xã hội tại đây, với nội dung tư vấn tương đương nhau. Theo lời một môi giới, để có thể mua (tức ký hợp đồng thuê 50 năm) tại dự án này, khách hàng phải đáp ứng đủ 4 điều kiện: có thường trú tại TP.HCM, chưa đứng tên bất động sản tại TP.HCM, không đóng thuế TNCN hoặc đóng không thường xuyên và là công nhân viên đang làm việc thành phố Thủ Đức.

Tuy nhiên, khách hàng chỉ cần đáp ứng đủ 2 điều kiện chính là chưa có nhà tại TP.HCM và thu nhập dưới 132 triệu/năm (hoặc không đóng thuế), còn 2 điều kiện phụ còn lại thì đều được dịch vụ "lo tất". Khi PV thắc mắc rằng: "trong trường hợp khách hàng không phải là công nhân ở thành phố Thủ Đức thì có mua được không", môi giới liền gợi ý về các dịch vụ có thể hỗ trợ với chi phí trọn gói là 30 triệu đồng.

Theo đó, dịch vụ này sẽ "phù phép" cho khách hàng dễ dàng sở hữu một tấm giấy xác nhận có sẵn mộc đỏ, xác nhận đang làm việc tại một trong các khu công nghiệp, khu chế xuất ở thành phố Thủ Đức. Ngoài ra, trong trường hợp khách hàng thường trú tại tỉnh thành khác, nếu muốn có hồ sơ đang thường trú tại TP.HCM thì chỉ cần đóng 30 triệu đồng là hoàn tất hồ sơ trong vài ngày,... 

Khi PV hỏi "trong trường khách hàng có thu nhập cao, thì có thể mua không?". Môi giới khẳng định điều này hoàn toàn không ảnh hưởng đến hồ sơ mua. "Anh chị cứ yên tâm, nếu thu nhập cao nhưng không đóng thuế thì không ai biết. Chỉ cần có 2 điều kiện là anh chị chưa có nhà tại TP.HCM và không đóng thuế TNCN là có thể mua được ngay". 

Ngoài ra, môi giới này cũng khẳng định đối tượng mua nhà ở xã hội tại dự án "không cần phải làm công nhân trong các khu công nghiệp", mọi thứ đều sẽ có dịch vụ "lo tất". Khi PV hỏi tại sao mục tiêu của dự án là "Nhà ở xã hội dành cho công nhân" nhưng người mua lại không phải là công nhân, thì môi giới này tiết lộ "đã chủ đầu tư lo hết rồi".

Qua tìm hiểu, dự án Thủ Thiêm Green House do Công ty Cổ phần ThuThiemGroup làm chủ đầu tư, Công ty Cổ phần Ario Group là đơn vị phát triển dự án. Dự án này có tên chính thức là "Nhà ở xã hội phục vụ cho công nhân thuê thuộc Cụm công nghiệp tại phường Thạnh Mỹ Lợi, thành phố Thủ Đức", được UBND TP.HCM công nhận chủ đầu tư, tại Văn bản số 5152/UBND-ĐT ngày 11/12/2019. Diện tích khu đất được công nhận là 20.875m2 thuộc Cụm công nghiệp, tại phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2. Chủ đầu tư có trách nhiệm thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư theo quy định của Luật nhà ở số 65/2012/QH13 và các quy định của pháp luật có liên quan, được hưởng ưu đãi của chủ đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội theo quy định.

Các đơn vị phân phối chính của dự án bao gồm GP Land, CenterLand, Đại Trường Sơn, AlPHALAND, KVN Nhà Sài Gòn và VIETNAMLAND. Cũng theo thông tin từ các môi giới, hiện dự án đã bán gần hết Block A, đang trong kế hoạch mở bán Block B và C. Môi giới cũng chia sẻ thông tin số lượng đặt chỗ tại dự án hiện đã rất đông, do đó khách hàng cần nhanh tay để chốt được căn đẹp.

Theo Luật sư Nguyễn Thị Ngọc Bích, Đoàn Luật sư TP.HCM, mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký Quyết định 338/QĐ-TTg ngày 3/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030". Đề án đặt mục tiêu phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân có giá phù hợp với khả năng chi trả của hộ gia đình có thu nhập trung bình, thu nhập thấp khu vực đô thị và của công nhân, người lao động trong khu công nghiệp, khu chế xuất. 
Tuy nhiên, hiện nay vẫn xảy ra tình trạng mua bán nhà ở xã hội sai đối tượng. Không khó để tìm thấy những tin rao mua bán nhà ở xã hội giá rẻ tràn lan trên các trang mạng xã hội ở các dự án sắp mở bán và kể cả các dự án đã đưa vào sử dụng. Điều này cũng là một nguy cơ rất lớn dẫn đến xa rời mục tiêu của Chính phủ, mặc dù sắp tới sẽ có nhiều dự án nhà ở xã hội được triển khai nhưng khả năng người thu nhập thấp được tiếp cận cũng rất nan giải. Lý do, đa phần các dự án nhà ở xã hội, vì bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như lợi nhuận định mức không vượt quá 10% tổng chi phí đầu tư,  cách thức xác định thu nhập, đối tượng mua bán nhà ở xã hội còn nhiều phức tạp dẫn tới tình trạng lách luật để bán sai đối tượng, như vậy vô hình chung mặc dù ngày càng có nhiều dự án nhà ở xã hội được triển khai nhưng “ người nghèo” vẫn không có cơ hội được tiếp cận nhà ở. Do đó, theo tôi để đáp ứng được mục tiêu này thì bên cạnh sự quan tâm của Chính phủ, xem xét bố trí quỹ đất phù hợp thì còn cần phải có cơ chế quản lý, giám sát hiệu quả cũng như có các chế tài mạnh tay đối với tình trạng rao bán nhà ở xã hội tràn lan, sai đối tượng, thì mới tạo cơ hội cho những người thu nhập thấp đủ điều kiện để tiếp cận nhà ở xã hội một cách dễ dàng./.

...còn tiếp...