Nhà Khoa học nữ Việt Nam nhận giải thưởng Nhà Khoa học Trẻ Tài năng thế giới 2022 -L’Oreal – UNESCO vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học

Giải thưởng Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới là giải thưởng tôn vinh nhà khoa học nữ tài năng trẻ trên khắp toàn cầu hàng năm thuộc chương trình giải thưởng khoa học quốc tế L’Oréal – UNESCO For Women in Science. Đây là lần thứ 3, Việt Nam vinh dự có tên trong giải thưởng Nhà khoa học nữ trẻ tài năng thế giới. Các nhà khoa học nữ từng đạt giải thưởng này bao gồm TS Trần Hà Liên Phương (trường ĐH Quốc tế, ĐH Quốc gia TPHCM năm 2015) và PGS. TS. Nguyễn Thị Hiệp (trường ĐH Quốc tế, ĐH Quốc gia TPHCM năm 2018).

PGS. TS Hồ Thị Thanh Vân hiện là Giảng viên,  Trưởng phòng Khoa học Công nghệ và Quan hệ Đối ngoại Trường Đại học Tài nguyên và môi trường TP.HCM. Với hơn 90 bài báo trên các tạp chí uy tín và chủ trì, 6 bằng sáng chế, tham gia hơn 10 dự án, đề tài khoa học công nghệ trong và ngoài nước, năm 2016, chị được Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước xét công nhận Phó Giáo sư khi chỉ mới 36 tuổi. Năm 2019, đề tài nghiên cứu trong lĩnh vực pin nhiên liệu của PGS. TS Hồ Thị Thanh Vân đã nhận được sự đồng thuận cao của Hội đồng Khoa học cấp quốc gia L’Oreal – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học cho giải thưởng Nhà khoa học nữ tài năng Việt Nam năm 2019.

Đề tài Nghiên cứu tổng hợp xúc tác nano hợp kim Pt-Mo trên vật liệu nano Ti_0,8W_0,20₂ để nâng cao khả năng chịu đầu độc CO và giảm giá thành cho loại pin nhiên liệu sử dụng trực tiếp methanol - một dạng năng lượng tái tạo đã mở ra cơ hội và lợi ích thiết thực trong việc sử dụng rộng rãi pin nhiên liệu, thay thế các loại nhiên liệu hóa thạch và giảm sự nóng lên toàn cầu do khí thải nhà kính.

Trong cùng năm, PGS TS Hồ Thị Thanh Vân cũng vinh dự nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường. Năm 2020, PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân được Tạp chí Khoa học Singapore xếp hạng thứ 23/100 Nhà khoa học tiêu biểu châu Á của năm, đồng thời được Hội đồng Khoa học L’Oreal- UNESCO For Women in Science tại Việt Nam đề cử cho Giải thưởng Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới. Năm 2022, PGS TS Hồ Thị Thanh Vân nhận Giải thưởng Nhân tài Đất Việt trong lĩnh vực Tài nguyên môi trường với công trình khoa học Xây dựng bản đồ phát thải khí nhà kính CO2 ở TPHCM, đề xuất giải pháp xây dựng thành phố phát thải thấp cacbon và Công trình khoa học Công nghệ xử lý nước thải bằng hồ thủy sinh phủ hệ thực vật mới Cỏ Lông Tây (Brachiaria mutica), giải pháp xử lý nước thải khu công nghiệp tập trung hướng đến phát triển bền vững.

Tháng 3 năm 2022, PGS TS Hồ Thị Thanh Vân được Hội đồng Khoa học Thế giới L’Oreal- UNESCO for Women in Science chọn lựa trao giải thưởng Nhà Khoa học trẻ tài năng thế giới năm 2022 với nghiên cứu về công nghệ pin nhiên liệu hydro, một lĩnh vực trọng tâm cho tương lai của năng lượng sạch. Nghiên cứu được đánh giá là giúp tối ưu hóa hoạt động của pin nhiên liệu để cải thiện hiệu suất và cho phép sản xuất năng lượng hydro bền vững, tránh việc đốt nhiên liệu hóa thạch và giảm lượng khí thải carbon.

Nói về công trình nghiên cứu này, PGS. TS. Hồ Thị Thanh Vân cho biết: “Thành công trong nghiên cứu này sẽ góp phần mở ra một con đường chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn, theo đó nhiên liệu tái tạo, nhiên liệu xanh và bền vững sẽ được sử dụng trong một chu kỳ liên tục. Cách tiếp cận này sẽ định hình cho các giải pháp công nghệ năng lượng và kỹ thuật hiệu quả cao của thế kỷ 21”.

Theo dữ liệu gần đây của UNESCO, số lượng phụ nữ theo đuổi sự nghiệp khoa học đang bắt đầu tăng nhẹ với tỷ lệ cứ 3 nhà nghiên cứu khoa học trên toàn cầu thì có 1 nhà nghiên cứu là phụ nữ. Và trong giới nghiên cứu khoa học, vẫn chỉ có 14% vị trí học thuật cấp cao do phụ nữ nắm giữ (khu vực châu Âu) và chỉ 4% giải Nobel khoa học được trao cho phụ nữ.

Đại diện cho chương trình giải thưởng khoa học quốc gia L’Oreal – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học tại Việt Nam, bà Nguyễn Ngọc Tuyết Trinh, Giám đốc Chương trình cho biết “Từ khi bắt đầu chương trình giải thưởng vinh danh các nhà khoa học nữ tại Việt Nam vào năm 2009, L’Oreal đã nhận diện và vinh danh 32 nhà khoa học nữ Việt Nam, giúp nối kết các nhà khoa học nữ Việt Nam với cộng đồng nghiên cứu khoa học quốc tế và hỗ trợ giới thiệu những công trình nghiên cứu khoa học góp phần giải quyết những thách thức của xã hội hiện đại của các nhà khoa học nữ Việt Nam ra thế giới. Giải thưởng L’Oréal-UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học là giải thưởng khoa học danh giá của quốc tế nhằm vinh danh những tấm gương nghiên cứu và đóng góp không mệt mỏi của các nhà khoa học nữ, khuyến khích họ theo đuổi đam mê nghiên cứu khoa học trong các lĩnh vực Khoa học Sự sống, Môi trường, Vật lý, Toán học và Khoa học máy tính, góp phần vào sự phát triển của ngành khoa học trong nước và quốc tế, và truyền lại cảm hứng cho các thế hệ phụ nữ trẻ theo đuổi sự nghiệp khoa học tại Việt Nam.”

Giải thưởng L’Oreal-UNESCO For Women in Science được thành lập từ năm 1998 bởi Quỹ L’Oreal Fondation và UNESCO, đến nay chương trình đã vinh danh và hỗ trợ cho 3,900 nhà nghiên cứu nữ từ 110 quốc gia trong suốt 24 năm qua.