Viện KSND Cấp cao kháng nghị giám đốc thẩm hủy 2 bản án vụ đấu giá dự án KDC Hòa Lân

Viện KSND Cấp cao chỉ ra hàng loạt vi phạm của 2 bản án

Ngày 26/6, tin từ Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh cho biết cơ quan này đã ban hành quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án sơ thẩm số 99/2020/KDTM-ST ngày 12/11/2020 của TAND quận 7 và bản án phúc thẩm số 264/2021/KDTM-PT ngày 24/3/2021 của TAND TP Hồ Chí Minh; Đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy hai bản án nêu trên, để giải quyết lại; Tạm đình chỉ thi hành đối với bản án sơ thẩm và phúc thẩm nêu trên cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm.

Đây là vụ án “Hủy kết quả bán đấu giá và tranh chấp hợp đồng tín dụng” tại khu đất dự án Khu dân cư (KDC) Hòa Lân ở phường Thuận Giao, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương, mà Chuyên trang Tieudung.vn của báo Kinh tế & Đô thị đã phản ánh loạt bài.

Theo đó nguyên đơn trong vụ án là Công ty TNHH Sản xuất-Thương mại Thiên Phú (Công ty Thiên Phú), bị đơn là Công ty Cổ phần dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn (Công ty bán đấu giá Nam Sài Gòn) và các đơn vị có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Chợ Lớn (Agribank Chợ Lớn); Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển Kim Oanh TP Hồ Chí Minh (Công ty Kim Oanh) và Văn phòng Công chứng TP Mới, tỉnh Bình Dương. Vụ án này được TAND quận 7 xử sơ thẩm và sau đó TAND TP Hồ Chí Minh xử phúc thẩm   

Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm của Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh, khẳng định 2 bản án nêu trên có nhiều vi phạm. Đó là tòa án cấp sơ thẩm không làm rõ những vi phạm nghiêm trọng của Agribank Chợ Lớn, Công ty bán đấu giá Nam Sài Gòn, Công ty Thế Hệ Mới, Phòng công chứng TP Mới trong việc: Vi phạm nguyên tắc khách quan, công khai, minh bạch, công bằng trong đấu giá tài sản; Sử dụng chứng thư hết hạn; Vi phạm nguyên tắc định giá tài sản; Vi phạm điều cấm của luật trong việc thế chấp, đấu giá và chuyển nhượng là quyền sử dụng đất (SDĐ) mà Nhà nước giao đất không thu tiền SDĐ; Vi phạm Luật Công chứng; Tính sai giá và diện tích của tài sản đấu giá; Cố tình bao che và không có biện pháp xử lý quyết liệt đối với hành vi vi phạm nghĩa vụ thanh toán của đơn vị trúng đấu giá; Tòa án căn cứ kết luận thanh tra số 62/KL-TTR ngày 24/12/2018 để cho rằng những vi phạm, sai sót trong việc bán đấu giá tài sản của Agribank Chợ Lớn và các đơn vị liên quan chưa đến mức cần thiết hủy kết quả đấu giá và hợp đồng bán đấu giá tài sản (BĐGTS) là không xem xét, đánh giá chứng cứ một cách toàn diện, khách quan, bỏ lọt những vi phạm pháp luật nghiêm trọng, đồng thời cũng không đánh giá được tính chất, mức độ của những vi phạm đã xâm phạm nghiêm trọng đến lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước, gây thất thoát của Nhà nước hàng nghìn tỷ đồng.

Vi phạm pháp luật ngay từ khi ký hợp đồng thế chấp

Dự án KDC Hòa Lân có tổng diện tích 490.765,1 m2 (Đất Nhà nước giao có thu tiền SDĐ là 243.912m2, không thu tiền SDĐ là 246.853m2). Từ năm 2001 - 2007, Công ty Thiên Phú dùng dự án KDC Hòa Lân để thế chấp và vay của Agribank Chợ Lớn số tiền 305 tỷ đồng và 18.643,3 lượng vàng nhằm thực hiện dự án. Sau một thời gian dài, dự án không triển khai được, Công ty Thiên Phú không thể trả nợ, phát sinh nợ xấu vào năm 2008. Ngày 17/4/2015, Công ty Thiên Phú và Agribank Chợ Lớn ký biên bản thỏa thuận đồng ý giao dự án KDC Hòa Lân cho Agribank Chợ Lớn toàn quyền bán đấu giá tài sản thế chấp để thu hồi nợ.

Tuy nhiên, ngay từ khi ký kết các hợp đồng thế chấp, phía Agribank Chợ Lớn đã vi phạm pháp luật khi nhận thế chấp tài sản đối với tài sản không được phép thế chấp, cầm cố là quyền sử dụng đất (QSDĐ) được Nhà nước giao không thu tiền SDĐ của dự án KDC Hòa Lân là 246.853,1 m2. Agribank Chợ Lớn nhận thế chấp tài sản đảm bảo là QSDĐ được nhà nước giao không thu tiền SDĐ đã vi phạm khoản 2 điều 109 Luật Đất đai năm 2003: “Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền SDĐ không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê QSDĐ; thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng QSDĐ”.

Vi phạm tiếp theo là trong quá trình BĐGTS, Agibank Chợ Lớn bán cả phần diện tích đất Nhà nước giao không thu tiền SDĐ của dự án là vi phạm khoản 2 điều 173 Luật Đất đai 2013: “Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền SDĐ không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê QSDĐ; thế chấp, góp vốn bằng QSDĐ; không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất”.

Quá trình tố chức BĐGTS là QSDĐ của dự án KDC Hòa Lân, giữa Công ty bán đấu giá Nam Sài Gòn và Agribank Chợ Lớn vi phạm nghiêm trọng quy định tổ chức thực hiện đấu giá. Cụ thể, theo quy chế BĐGTS, biên bản đấu giá thành ngày 25/5/2017, bên trúng đấu giá là Công ty TNHH Xây dựng A Đông Hải (nay là Công ty Kim Oanh) trong vòng 45 ngày kể từ ngày đấu giá thành phải thanh toán đầy đủ toàn bộ tiền trúng đấu giá là 1.353 tỷ đồng. Nhưng thực tế Công ty Kim Oanh hhông thanh toán 20% số tiền trúng đấu giá tài sản (không bao gồm 10% tiền đặt trước) là 270,6 tỷ đồng trong vòng 3 ngày theo thỏa thuận trong biên bản BĐGTS ngày 25/5/2017. Phải sau gần 2 năm, kể từ ngày trúng đấu giá (25/5/2017) và sau khi bị Công ty Thiên Phú phát hiện hàng loạt sai phạm rồi khởi kiện ra tòa thì Công ty Kim Oanh mới thanh toán đủ 1.353 tỷ đồng tiền trúng đấu giá!

Gây thiệt hại cho Nhà nước hơn nghìn tỷ đồng

Mặc dù vi phạm thời hạn thanh toán, nhưng Agribank Chợ Lớn và Công ty bán đấu giá Nam Sài Gòn không hủy bỏ kết quả bán đấu giá và thu hồi số tiền đặt cọc là 96,3 tỷ đồng. Đồng thời Agribank Chợ Lớn và Công ty bán đấu giá Nam Sài Gòn cũng không có văn bản đôn đốc thanh toán, thậm chí hợp thức hóa bằng cách ký biên bản làm việc đồng ý gia hạn thời hạn thanh toán cho Công ty Kim Oanh. Việc làm của Agribank Chợ Lớn là trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng ngân sách Nhà nước. 

Cụ thể, theo bảng giá đất năm 2015 – 2017 đối với đoạn đường Nguyễn Thị Minh Khai, theo quyết định số 66/2015/QĐ-UBND ngày 23/12/2015 của UBND tỉnh Bình Dương và quyết định 04/2017/QĐ-UBND ngày 17/2/2017 của UBND tỉnh Bình Dương, thì đất dự án KDC Hòa Lân thuộc loại 1 (Đơn giá 4.752.000 đồng x hệ số điều chỉnh: 0.9  x hệ số K: 1.3) là 5.559.840 đồng/m2. Do đó giá trị tài sản thực tế là QSDĐ của dự án KDC Hòa Lân theo đơn giá UBND tỉnh Bình Dương sẽ hơn 2.728 tỷ đồng (490.765,1 m2 x 5.559.840 đồng). Nhưng chứng thư thẩm định giá số 403/2015/CT-VALUCO ngày 12/5/2015 xác định giá trị tài sản hơn 1.467 tỷ đồng, là không phản ánh đúng giá trị thị trường của tài sản. 

Bên cạnh đó, các chứng thư thẩm định giá số 403/2015/CT-VALUCO ngày 12/5/2015 và chứng thư thẩm định giá số 246/CT-THM ngày 19/4/2016 đều chỉ có hiệu lực trong thời hạn 6 tháng và đều hết thời hạn hiệu lực vào thời điểm xác định giá khởi điểm để bán đấu giá ngày 25/5/2017. Theo quy định của pháp luật, hết thời hạn 6 tháng các chứng thư hết giá trị thì phải định giá lại tài sản để làm căn cứ xác định giá khởi điểm để bán đấu giá. Nhưng Agribank Chợ Lớn, Công ty bán đấu giá Nam Sài Gòn, Công ty Cổ phần Thẩm định giá và Tư vấn Quốc tế và nhóm Công ty Kim Oanh vẫn sử dụng chứng thư đấu giá không còn giá trị pháp lý, giá trị tài sản theo chứng thư không đúng với giá trị thị trường để làm căn cứ xác định giá khởi điểm là trái quy định của pháp luật hiện hành. Hành vi của Agribank Chợ Lớn và Công ty bán đấu giá dẫn đến việc xác định giá tài sản chỉ đạt 1.353 tỷ đồng, đã làm thiệt hại tối thiểu số tiền hơn 1.375 tỷ đồng (2.728 tỷ đồng - 1.353 tỷ đồng).

Ngoài ra, Công ty bán đấu giá Nam Sài Gòn được Agribank Chợ Lớn chọn tổ chức BĐGTS. Trong khi ông Nguyễn Việt Hưng (em vợ ông Phạm Đăng Bộ - Giám đốc Agribank Chợ Lớn) là Trưởng phòng Pháp chế, Phó phòng Hành chính nhân sự Agribank Chợ Lớn sở hữu 76% vốn điều lệ của Công ty bán đấu giá.

Theo Tân Tiến - Trần Chấn Nam/Tiêu Dùng