Đồng Nai: Lỗ hổng từ cơ chế giao đất công dự án 125ha

Sáng tạo kiểu “thả gà ra đuổi”

Câu chuyện này xảy ra tại siêu dự án King Bay, đang là tâm điểm “lùm xùm” những ngày vừa qua.

Theo đại diện chủ đầu tư, dự án King Bay với tổng diện tích 125ha là một dự án hoàn toàn hợp pháp và được thực hiện theo quy định của pháp luật. Hiện nay, một phần dự án đã có các văn bản do cơ quan có thẩm quyền ban hành, cụ thể:

Tháng 11/2015, UBND tỉnh Đồng Nai đã có quyết định chấp thuận chủ trương và thoả thuận địa điểm đầu tư cho Công ty Cổ phần Ngũ Long Tân (nay là Công ty Cổ phần Free Land) làm chủ đầu tư.

Ngày 08/07/2016, UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản số 2117/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu dân cư tại xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.

Ngày 14/6/2017, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, theo Quyết định số 1444/QĐ-BTNMT.

Đến ngày 22/06/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 911/QĐ-TTg ngày 22/6/2017 phê duyệt chủ trương đầu tư dự án cho Công ty Cổ phần Free Land.

Tiếp đến ngày 22/2/2019, UBND tỉnh Đồng Nai tiếp tục có văn bản điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án.

Trước đó, Tổng công ty Đầu tư Phát triển quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long (Cuu Long CIPM), và Công ty Cổ phần Khoáng sản Nari Hamico thành lập liên danh thực hiện dự án Vành đai 3 (Tân Vạn - Nhơn Trạch). Và để hài hòa lợi ích cho chủ đầu tư, tỉnh Đồng Nai đã cho doanh nghiệp thực hiện dự án Khu dân cư Long Tân 125ha, với mục đích “khai thác quỹ đất tạo nguồn vốn chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ dự án”.

Câu hỏi được dư luận đặt ra là liên danh được chọn thực hiện dự án Vành đai 3 có đủ năng lực tài chính để thực hiện dự án không? Nếu không đủ năng lực thì tại sao lại được chọn? Còn khi đã đảm bảo năng lực tài chính theo yêu cầu thì tại sao Đồng Nai lại “đẻ” thêm cơ chế ưu đãi giao 125ha đất vàng không qua đấu giá cho doanh nghiệp với danh nghĩa “khai thác quỹ đất tạo nguồn vốn chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ dự án”?

Với cơ chế “sáng tạo” này của Đồng Nai, một doanh nghiệp “tay không” vẫn có thể lấy đất vàng làm dự án, kinh doanh thu tiền. Còn sau đó, doanh nghiệp này có triển khai làm hạ tầng hay không lại là vấn đề khác. Câu chuyện này chẳng khác nào “thả gà ra đuổi”, nhà nước chịu rủi ro, trong khi doanh nghiệp hưởng lợi. 

Cần thanh tra từ chủ trương đến quá trình thực hiện

Trở lại câu chuyện tỉnh Đồng Nai đã cho liên danh thực hiện dự án Khu dân cư Long Tân 125ha, với mục đích “khai thác quỹ đất tạo nguồn vốn chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ dự án”.

Sau khi có được chủ trương đầu tư và thỏa thuận địa điểm, Nari Hamico rút khỏi liên danh. Còn lại Cửu Long CIPM và đơn vị này đã giới giới thiệu Công ty Cổ phần Ngũ Long Tân (nay là Công ty Cổ phần Free Land) làm chủ đầu tư Khu dân cư Long Tân 125ha (với tên gọi King Bay).

Như vậy, từ chủ trương ban đầu giao dự án cho liên danh Nari Hamico và Cửu Long CIPM, đến nay dự án lọt vào tay nhóm cổ đông mới của Công ty Cổ phần Free Land. Phải chăng liên danh chỉ lợi dụng cơ chế, xin chủ trương rồi bán dự án? Lợi ích từ cơ chế do Đồng Nai tạo ra đã vào túi ai?

Mặc dù chủ đầu tư khẳng định làm đúng hoàn toàn, nhưng dư luận hiện vẫn đặt ra hàng loạt vấn đề cần làm rõ như chủ trương thực hiện dự án và mục đích ban đầu do tỉnh Đồng Nai duyệt có đúng với thực tế hay không? Các báo cáo, kiến nghị trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương có đúng thực tế không? Việc Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường trước khi Thủ tướng phê duyệt chủ trương có đúng quy trình không? Sau khi Thủ tướng phê duyệt chủ trương, tỉnh Đồng Nai tiếp tục điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án có đúng thẩm quyền không? Việc đưa dự án vào kinh doanh ở các khu vực (ngoài khu A2) có đúng Luật Kinh doanh Bất động sản không? Dự án này có được phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất như “hứa bán” không hay phải xây nhà? Quy trình, hồ sơ giao đất, thu hồi đất của tỉnh Đồng Nai tại dự án này có đúng quy định hay không?...

Với quá trình triển khai pháp lý trải qua nhiều biến động, cùng với tranh chấp phát sinh gây “lùm xùm” thời gian qua, các chuyên gia cho rằng, để có cái nhìn khách quan, cần thanh tra, rà soát toàn diện, để trả lại công bằng cho doanh nghiệp, tránh những thiệt hại không đáng có cho các bên liên quan.