Nông dân xã Hòa Phong mất đất sản xuất, trách nhiệm Cienco 5 ở đâu?

Người dân 2 thôn Thạch Bồ và Bồ Bản (Hòa Phong, Hòa Vang, Đà Nẵng) liên tục phản ánh về việc bị mất đất sản xuất (đất ruộng) sau khi ký hợp đồng cho Công ty 507 thuê để mở đường công vụ ngoại tuyến.

Điều này không chỉ khiến hàng trăm gia đình bị thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến việc quản lý, điều hành của chính quyền địa phương, nhất là trong việc giải quyết kiến nghị, khiếu nại trong dân.

Sau khi báo nêu, đại diện Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Một thành viên Xây dựng Công trình Giao thông 507 (Cty 507) đã có thông tin phản hồi và khẳng định, trách nhiệm này thuộc về Tổng công ty Xây dựng Công trình Giao thông 5 (Cienco5). Cty 507 chỉ là đơn vị thi công và hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ chi trả tiền thuê đất cũng như kinh phí đầu tư làm đường trong thời hạn 4 năm (từ 2014 đến 2018). Mọi vấn đề phát sinh còn lại liên quan đến vụ việc này không thuộc phạm vi xử lý của công ty.

Theo tìm hiểu của phóng viên, qúa trình thi công gói thầu số 1, dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, ngày 15/5/2014, Cienco5 có văn bản số 838/TCT5-KHDA gửi Ban điều hành liên doanh gói thầu số 1 (BĐH LD1) và Ban điều hành gói thầu xây lắp số 1 (BĐHXL1) về việc chấp thuận cho Cty 507 (Cty thành viên của Cienco5) triển khai đường công vụ ngoại tuyến phục vụ thi công đoạn tuyến km1+761 – km2+340 (đoạn giữa cầu Túy Loan và cầu Sông Yên).

Văn bản do Tổng giám đốc Cienco 5 lúc bấy giờ là ông Hà Hùng ký ban hành nêu rõ: “Yêu cầu BĐHXL1 chỉ đạo Cty 507 thực hiện đầy đủ thủ tục thuê đất nông nghiệp, xác định cụ thể thời gian hoàn trả. Phải có bản vẽ thi công và dự toán được BĐHXL1 soát xét, trình BĐHLD1 chấp thuận, trình tư vấn, chủ đầu tư phê duyệt làm cơ sở quyết toán sau này. Kinh phí trích từ hạng mục duy trì và đảm bảo hệ thống đường thi công nội bộ công trường trong Bill phần thầu của Cienco 5…”

Ngày 22/7/2014, Cienco 5 tiếp tục có văn bản số 317/TCT5-KHDA gửi Cty 507 về việc thực hiện đường công vụ ngoại tuyến của gói 1, dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Văn bản yêu cầu Cty 507 hoàn thiện hồ sơ thiết kế thi công đường công vụ trình chủ đầu tư chấp thuận. Thuê đất và bồi thường hoa màu đối với người dân. Tổng kinh phí tạm duyệt chi gồm thuê đất, bồi thường hoa màu, xây lắp và khảo sát thiết kế là hơn 3,1 tỷ đồng. Giá trị chính thức sẽ được cụ thể hóa bằng phụ lục hợp đồng giữa Cienco 5 và Cty 507.

Ngày 29/8/2014, giữa Cienco5 và Cty 507 ký phụ lục hợp đồng số 02/PLHĐ-TCT5 về việc Cienco5 giao cho Cty 507 thực hiện việc chủ động thuê đơn vị thiết kế đường công vụ ngoại tuyến từ đường Hòa Phong – Hòa Tiến vào tuyến chính và phối hợp với Ban điều hành gói thầu số 1 (BĐH1) hoàn thiện hồ sơ thiết kế thi công đường công vụ ngoại tuyến trình chủ đầu tư chấp thuận. Cty 507 phối hợp với BĐH1 và các cơ quan chức năng thực hiện đầy đủ các thủ tục về thuê đất và bồi thường hoa màu đúng quy định pháp luật.

Giá trị bổ sung kinh phí tạm tính là hơn 4,4 tỷ đồng, trong đó bao gồm: khảo sát thiết kế thi công đường công vụ ngoại tuyến, đường công vụ nội tuyến, thuê đất và bồi thường hoa màu. Trong phụ lục hợp đồng ghi rõ: “Cty 507 được hưởng 100% giá trị thuê đất và bồi thường hoa màu, 93% giá trị khảo sát thiết kế và thi công đường công vụ ngoại tuyến. Chi phí thuê đất và bồi thường hoa màu thanh toán theo giá trị được chủ đầu tư thanh toán cho Cienco5”.

Bà Nguyễn Thị Vân, Chủ tịch UBND xã Hòa Phong cho biết, đại diện Cty 507 lúc bấy giờ là ông Trần Ngọc Thiện - Trưởng BQLDA cùng ông Nguyễn Trung Kiên, cán bộ kỹ thuật phối hợp với UBND xã Hòa Phong tổ chức họp dân 2 thôn Bồ Bản và Thạch Bồ vào ngày 16/10/2014 để vận động nhân dân thống nhất cho thuê đất nông nghiệp làm đường công vụ ngoại tuyến với đơn giá 50.000 đồng/m2/4 năm. Tổng diện tích đất thuê mở đường là 13.672m2 của 119 hộ dân, thời hạn đến tháng 10/2018 chấm dứt hợp đồng.

Tháng 3/2018, trước khi hết hạn hợp đồng, UBND xã Hòa Phong gửi công văn đến Ban điều hành Dự án gói thầu số 1 – Cienco 5 yêu cầu thực hiện tất toán hợp đồng thuê đất của dân. Ngày 10/10/2008, Ban điều hành dự án Cienco5 có công văn số 374/BĐH về việc hoàn trả đường công vụ ngoại tuyến dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Nội dung công văn thống nhất để lại nguyên trạng đường công vụ, không bốc dỡ hoàn trả lại đất ruộng cho nhân dân như hợp đồng thuê đất ban đầu. Đồng thời hỗ trợ việc nâng cấp mặt bằng để làm đường giao thông nội đồng với tổng kinh phí hơn 800 triệu đồng.

Ngày 22/5/2019, Ban thường vụ Đảng ủy xã Hòa Phong mời lãnh đạo Cienco 5 và Ban điều hành Dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đến làm việc. Buổi làm việc đi đến thống nhất giải quyết kinh phí theo công văn 374/BĐH ngày 10/10/2008 của Ban điều hành dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. BQLDA cam kết thời hạn giải quyết chi trả chậm nhất đến ngày 30/6/2019 là dứt điểm.

Tuy nhiên, đến nay, dù tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đã thi công xong, hợp đồng thuê đất của dân cũng đã quá hạn hơn 2 năm, cam kết giải quyết chi trả số tiền 800 triệu đồng từ Ban điều hành dự án quá hạn 1,5 năm nhưng tiền thuê đất của người dân vẫn chưa được giải quyết. UBND xã Hòa Phong tiếp tục có công văn số 104/UBND-ĐC ngày 23/7/2019 gửi đến Ban điều hành dự án Cienco5 đề nghị tất toán hợp đồng hoàn thổ mặt đường công vụ, trả lại hiện trạng ban đầu để nhân dân sản xuất, tránh việc kiến nghị kéo dài của nhân dân nhưng không được phản hồi.

Mới nhất là ngày 2/11/2020, UBND xã Hòa Phong có công văn số 351/UBND-ĐC gửi lãnh đạo Cienco5, Ban điều hành dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi gói thầu số 1 – Cienco5 đề nghị tất toán hợp đồng thuê đất nông nghiệp làm đường công vụ với người dân của 2 thôn Bồ Bản và Thạch Bồ. Tuy nhiên, mọi chuyện vẫn chưa được phía thuê đất giải quyết.

Trao đổi với Môi trường và Đô thị Việt Nam vào chiều 24/12/2020, ông Trần Tiệp, Cán bộ địa chính xã Hòa Phong cho biết, hiện nay, nguyện vọng của người dân 2 thôn Thạch Bồ và Bồ Bản mong muốn đơn vị thuê đất phải sớm có phương án giải quyết dứt điểm, không thể để tình trạng dân mất đất sản xuất, ảnh hưởng đến kinh tế gia đình.