Năm 2007, xã Nam Thái, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An bán 2 lô đất. Tiếp đến năm 2014, xã này bán tiếp 14 lô khác và thu tiền dưới hình thức "Đóng góp xây dựng quê hương" hơn 600 triệu đồng. Dân phản ánh nhưng Thanh tra huyện Nam Đàn lại ''không biết" dẫn đến hậu quả 13 năm, người dân vẫn chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)...
Trúng đấu giá đất 13 năm chưa được cấp sổ đỏ.
Theo đơn tố cáo của ông Nguyễn Văn Sơn, 61 tuổi, ở xóm Hồng Tân, xã Nam Thái, năm 2007, UBND xã Nam Thái thông báo cho người dân về việc tổ chức đấu giá đất tại nhà trẻ xóm 5 và xóm 7. Thửa đất ông Sơn trúng giá ở xóm 5 có diện tích 725 m2, giá khởi điểm là 43 triệu đồng. Giá trúng thầu của ông là 55,6 triệu đồng. Sau khi trúng đấu giá, ông Sơn phải bán trâu, bò, đi vay mượn tiền về nộp cho UBND xã. Được chính quyền xã giao đất, vợ chồng ông Sơn làm nhà cho 2 con trai ra ở riêng. Tuy nhiên, đến nay gia đình ông vẫn chưa được cấp sổ đỏ diện tích đất trên. Không dừng lại ở đó, năm 2014, UBND xã Nam Thái tiếp tục bán 12 lô đất khác ở dọc tuyến đường liên xóm 6 đi xóm 7, trong đó có cả đất khuôn viên nhà trẻ làm đất ở cho các hộ dân. Ông Ngô Đình Chính, Nguyễn Văn Thắng, Lê Xuân Dũng, Nguyễn Văn Bình, Ngô Công Lam, Nguyễn Đức Thuận, Văn Bá Châu, Nguyễn Ngọc Tuyền… là những người dân mua các lô đất nói trên với số tiền 615 triệu đồng. Ngoài việc bán đất trái thẩm quyền, UBND xã Nam Thái không đưa số tiền này vào hạch toán tiền sử dụng đất, mà lại "biến tướng'' dưới hình thức thu tiền "Tự nguyện đóng góp xây dựng quê hương". Hậu quả của việc bán đất trái thẩm quyền của xã đã làm cho người dân không được cấp sổ đỏ, còn chính quyền xã Nam Thái thì "khất" dân hết lần này đến lần khác!?
Thanh tra huyện Nam Đàn tin vào báo cáo thiếu trung thực của xã
Năm 2016, UBND huyện Nam Đàn thành lập Đoàn thanh tra việc quản lý đất đai và tài chính về đất tại xã Nam Thái từ năm 2013 đến năm 2016. Nội dung chính là tập trung chủ yếu về công tác giao đất bằng hình thức đấu giá, định giá, quy hoạch giao đất trái thẩm quyền (nếu có). Tiền sử dụng đất, thu tiền đất công ích và các khoản tiền khác liên quan đến cấp sổ đỏ theo các hình thức. Thanh tra huyện Nam Đàn đã xây dựng đề cương và 9 phụ lục yêu cầu UBND xã Nam Thái báo cáo. Theo đánh giá của huyện, Đoàn thanh tra hoạt động chính xác, khách quan, trung thực, công khai, dân chủ. Kì lạ là qua kiểm tra, Đoàn thanh tra lại không phát hiện được việc UBND xã Nam Thái bán đất, thu tiền sử dụng đất của 2 hộ năm 2007 và 12 hộ năm 2014 chưa đúng quy định.
Không đồng ý với kết luận thanh tra về công tác đất đai tại xã Nam Thái mà lại không biết xã này bán đất và thu tiền trái quy định trong năm 2014, ông Sơn có đơn tố cáo Đoàn thanh tra của huyện Nam đàn đã bỏ qua, bao che không đưa vào kết luận năm 2014, UBND xã Nam Thái bán đất ở cho 14 hộ nói trên. Nếu tại thời điểm năm 2016, Đoàn thanh tra huyện Nam Đàn kiểm tra kết luận rõ vụ việc này thì 14 hộ dân đấu giá mua đất sẽ được xử lý và cấp sổ đỏ theo Quyết định số 49/2014/QĐ-UBND ngày 19/8/2014 của UBND tỉnh Nghệ An. Đến nay Quyết định trên của UBND tỉnh Nghệ An đã hết hiệu lực, nên việc cấp sổ đỏ của các họ dân càng khó khăn hơn.
Để biện minh cho việc "không biết" việc bán đất và thu tiền trái quy định của UBND xã Nam Thái, trong kết luận số 1543/KL-UBND ngày 24/7/2020 của UBND huyện Nam Đàn giải thích : "Trong báo cáo tại mục 3 về yêu cầu báo cáo "Việc UBND xã Nam Thái tự ý xét giao đất, thu tiền sử dụng đất "nếu có" thì UBND xã Nam Thái báo cáo "không có". Về vấn đề thu tiền sử dụng đất, UBND xã Nam Thái cũng báo cáo: ''Trên địa bàn xã không có trường hợp nào xã giao đất trái thẩm quyền". Với việc thanh tra theo kiểu "nghe" UBND xã báo cáo dẫn đến dấu hiệu sai phạm đã bị bỏ qua vì xã không báo cáo, trong Kết luận số 1543 của UBND huyện Nam Đàn chỉ "nhắc nhở" đoàn thanh tra một câu khá nhẹ nhàng: "Tuy nhiên, trong quá trình thanh tra đoàn chưa phát hiện được việc báo cáo không trung thực của xã, các thành viên của đoàn cần rút kinh nghiệm''
Ai chịu trách nhiệm việc báo cáo không trung thực với đoàn thanh tra?
Trong Kết luận số 1543/KLUBND ngày 24/7/2020 của UBND huyện Nam Đàn nêu rõ: "Qua làm việc với ông Văn Bá Hòa, Chủ tịch UBND xã Nam Thái cho biết: Khi cán bộ địa chính tham mưu báo cáo cho Đoàn thanh tra ông có xem xét nhưng do mới nhận nhiệm vụ Chủ tịch UBND xã nên ông chưa rà soát kỹ để đưa vào báo cáo đầy đủ. Còn ông Văn Bá Vinh, nguyên cán bộ địa chính xã Nam Thái nay là cán bộ địa chính xã Nam Hưng thì cho biết: "Đối với 2 lô đất năm 2007 không nằm trong niên độ thanh tra. 12 lô đất năm 2014 là các hộ ở sẵn, xã xét thu tiền, chứ không phải đấu giá trái thẩm quyền nên ông không đưa vào báo cáo cho đoàn thanh tra".
Việc không báo cáo cáo sai phạm của UBND xã Nam Thái cho đoàn thanh tra, trách nhiệm thuộc về ai? Trao đổi vấn đề này, ông Văn Bá Hòa, Chủ tịch UBND xã ông cho biết: "Năm 2016, ông mới sang làm Chủ tịch UBND xã nên ông chưa nắm rõ. Sau này phát hiện ra sự việc, ông đã báo cáo với UBND huyện. Việc tham mưu không báo cáo việc giao đất trái thẩm quyền là do ông Văn Bá Vinh, cán bộ địa chính xã (ông Vinh cũng đã nhận trách nhiệm). Còn tiền thu "Đóng góp xây dựng quê hương" xã đã đưa vào làm đường giao thông nông thôn…"
Liên quan tới vụ việc trên, ông Nguyễn Cảnh Sơn, Chủ tịch UBND huyện Nam Đàn cho biết: "Việc tổ chức đấu giá đất thuộc thẩm quyền của UBND huyện. Xã đứng ra tổ chức đấu giá không thông qua UBND huyện là sai quy định. Ai làm sai thì người đó phải chịu trách nhiệm..."
Tạp chí Ngày mới Online đề nghị UBND huyện Nam Đàn xử lý những cán bộ gây ra sai phạm tại xã Nam Thái và giải quyết quyền lợi cho những người dân đã tham gia đấu giá mua đất, theo các quy định của Luật Đất đai năm 2003 và năm 2013, nếu các khu đất đó phù hợp với quy hoạch dân cư của địa phương.