Bức tranh kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2020: Tối và sáng
Mỗi ngày trôi qua, những tác động tiêu cực của đại dịch lên mọi ngành nghề của nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng càng trở nên sâu rộng hơn, cả trên phương diện trực tiếp và gián tiếp.
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tổng sản phẩm trong nước (GDP) 6 tháng đầu năm 2020 tăng 1,81%, so với cùng kỳ năm ngoái, là mức tăng thấp nhất của 6 tháng các năm trong giai đoạn 2011 - 2020, lượng khách du lịch quốc tế giảm 56% chỉ còn 3,7 triệu lượt khách, vốn đăng ký FDI giảm 15% hay số doanh nghiệp phải đóng cửa lên tới 29.200 lượt.
Mặc dù vậy, khi so sánh với các nước trong cùng khu vực, triển vọng kinh tế của Việt Nam được đánh giá là một trong những điểm sáng nhất khu vực châu Á. Cũng theo Tổng cục Thống kê, Việt Nam đứng đầu trong các nước Đông Nam Á về tỷ lệ tăng trưởng GDP, doanh số bán lẻ, nhập khẩu và sản xuất công nghiệp của Việt Nam trong tháng 6/2020 đều tăng so với cùng kỳ năm trước. Điều này có được là nhờ vào sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ Việt Nam trong việc thực hiện nhiệm vụ kép, vừa kiểm soát dịch bệnh COVID-19, vừa phục hồi nền kinh tế ở mức độ hợp lý.
Riêng chỉ trong lĩnh vực bất động sản, từ tháng 4 đến nay, Chính phủ và bộ ngành liên quan đã ban hành liên tiếp nhiều chỉ đạo, hướng dẫn rất thiết thực và kịp thời, nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, để từ đó phục hồi và phát triển trong giai đoạn sau khi kết thúc dịch.
Góc nhìn lạc quan cho bất động sản nhà ở thương mại
Theo Savills Việt Nam, cả hai phân khúc là căn hộ và biệt thự nhà phố đều chứng kiến sự sụt giảm về nguồn cung đáng kể. Nguồn cung căn hộ trên thị trường sơ cấp nửa đầu năm giảm 52% theo năm, với hơn 9.100 căn, mức thấp nhất trong 5 năm qua. Tình trạng tương tự cũng xảy ra với phân khúc biệt thự nhà phố, với lượng sản phẩm biệt thự/nhà phố, đất nền sơ cấp đã giảm 43% theo năm xuống còn 3.250 căn/nền. Trong đó, đất nền giảm mạnh hơn (giảm 53% theo năm) so với biệt thự/nhà phố (23%).
Tổng nguồn cung mới trong quý I/2020 là hơn 1.900 căn/nền, giảm 58% theo năm. Nguồn cung thấp kỷ lục dẫn đến lượng giao dịch cũng giảm theo, lượng giao dịch căn hộ nửa đầu năm chỉ đạt hơn 6.800 căn, giảm 55% theo năm, mức thấp nhất trong 5 năm qua. Lượng giao dịch biệt thự/nhà phố giảm 34% theo năm, trong đó nhà phố/shophouse được hấp thụ tốt nhất. Đối với đất nền, sự sụt giảm các nhà đầu cơ do Covid-19 đã khiến doanh số giảm 67% theo năm. Tỷ lệ hấp thụ quý II đạt mức trung bình 50% đối với biệt thự/nhà phố và 43% cho đất nền.
Khi thị trường đi xuống, đa số các nhà phát triển bất động sản đều sẽ giữ tâm lý thận trọng do không chắc chắn về thị trường, còn các nhóm hay cá nhân đầu tư sẽ khá e dè do việc mua bán tài sản hay dự án đều phải cần một nguồn vốn lớn. Cũng có không ít bộ phận các đơn vị chủ đầu tư phải bán tháo bớt tài sản và các danh mục đầu tư của mình do thua lỗ trong kinh doanh.
Ông Nguyễn Khánh Duy, Giám đốc bộ phận Kinh doanh Nhà ở, Savills Việt Nam nhận định: “Thời điểm khó khăn này, từ một góc nhìn khác, lại là cơ hội rất tốt cho các doanh nghiệp hay cá nhân có khả năng tài chính tốt, có nhiều kinh nghiệm trong việc đầu tư bất động sản không chỉ trong và ngoài nước. Với những chính sách và chủ trương thiết thực nhằm trải thảm đỏ cho các doanh nghiệp của Chính phủ Việt Nam, đây có thể coi là thời điểm vàng dành cho các thương vụ mua bán và sáp nhập cho các dự án bất động sản tại TP.HCM nói riêng, và cả nước nói chung.
Bên cạnh đó, việc nỗ lực triển khai tuyến đường sắt Metro của UBND TP, đi cùng với việc hoàn thiện triệt để việc xây dựng cơ sở hạ tầng tại các quận vệ tinh như quận 9, Nhà Bè, sẽ là một cú huých mạnh mẽ cho việc mở rộng và kết nối các khu đô thị mới, nhằm giải tải cho các khu vực trung tâm”.
Đứng từ góc nhìn của một đơn vị môi giới bất động sản chuyên nghiệp, ông Duy nhận định thêm: “Việc tạm thời hạn chế trong các hoạt động kinh doanh có thể coi là thời điểm tốt để bản thân chủ doanh nghiệp sản tái cơ cấu và thay đổi chiến lược đầu tư, hướng tới các phân khúc bất động sản có tiềm năng lớn như bất động sản công nghiệp hay nghỉ dưỡng, và tiến hành hoàn thành các công tác thủ tục liên quan đến đất đai, cấp phép nhằm đón đầu cho chu kỳ phát triển bất động sản tiếp theo trong vòng 1, 2 năm tới".
Nhận định về các chính sách thủ tục pháp lý, ông Duy cũng cho rằng đây là việc cần làm của Chính phủ trong việc kiểm soát hoạt động của các chủ đầu tư bất động sản: “Có thể coi những yêu cầu về thủ tục giấy phép do Nhà nước ban hành là một tấm màng lọc lớn, nhằm giữ lại cho người dân được lựa chọn và sử dụng những sản phẩm sạch và chất lượng, đồng thời giúp thị trường loại bỏ ngay các công ty môi giới bất động sản không uy tín hoặc có năng lực tài chính yếu kém. Cá nhân tôi cho rằng Nhà nước cần xem xét và mở rộng hơn về chính sách cũng như quy trình thủ tục mua bán bất động sản đối với khách hàng người nước ngoài.
Có thể kể đến như tăng tỷ lệ quota số lượng căn hộ bán cho người nước ngoài, đơn giản hóa quy trình thủ tục hành chính - cho phép ký hợp đồng mua bán điện tử, đơn giản hóa việc thanh toán tiền mua bất động sản, cho phép đóng các loại thuế phí trực tuyến, minh bạch và ra các hướng dẫn và đấy nhanh tiến độ về việc cấp Giấy Chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất - sổ đỏ, sổ hồng. Chúng ta cũng có thể kỳ vọng trong tương lai gần, việc đơn giản hóa những thủ tục này sẽ sớm được thực thi, tạo điều kiện phát triển tốt hơn cho không chỉ lĩnh vực bất động sản nhà ở thương mại, mà còn cho cả nền kinh tế nói chung”.