Nguồn thu từ doanh nghiệp ngày càng giảm

Trong phần báo cáo của Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội tại phiên họp ngày 21-10 về thẩm tra tình hình, số liệu thu chi ngân sách năm 2019 và dự toán NSNN 2020, đơn vị này dẫn ra con số tổng thu NSNN cả năm ước vượt 46.000 tỉ đồng (tăng 3,3% so với dự toán) và đây cũng là năm thứ tư liên tiếp thu ngân sách vượt dự toán. Tuy nhiên, kết quả này lại chưa thể hiện sự bền vững của hoạt động thu ngân sách.

Các nguồn thu từ doanh nghiệp đi xuống 3 năm liên tiếp nhưng Chính phủ vẫn đề ra dự toán cả 3 khoản thu từ các khối doanh nghiệp năm 2020 dự kiến tăng.

Theo phân tích, thu nội địa chỉ tăng 1,9% so với dự toán. Cả 3 khoản thu có ý nghĩa quan trọng từ phát triển kinh tế là thu từ DNNN, doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp tư nhân đều không đạt dự toán. Ba khu vực có mức giảm tương ứng là 5,9%, 4,1% và 1,9% so với kế hoạch thu. Ủy ban Tài chính Ngân sách không thống kê con số thực tế là bao nhiêu tiền nhưng cho biết tổng số hụt thu khoảng 23.000 tỉ đồng. Đây là năm thứ 3 liên tiếp thu từ các khu vực trên không đạt, mặc dù số thu Quốc hội giao đã giảm so với 3 năm trước.

Điều đáng nói là Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đã có hiệu lực từ ngày 1-1-2018 nhưng theo báo cáo của Chính phủ, thu từ doanh nghiệp tư nhân đạt thấp, ước cả năm giảm 4.500 tỉ đồng, giảm 1,9% so với dự toán.

Một trong số các nguyên nhân quan trọng là do hoạt động của khối doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh. Nhìn bao quát thì thấy tình hình sản xuất, kinh doanh của cả 3 khối doanh nghiệp nói trên đều gặp nhiều khó khăn. Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị cần tiếp tục đánh giá tác động của những chính sách hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp hiện nay sao cho thực chất hơn.

Vấn đề quan trọng là trên nền tảng các nguồn thu từ doanh nghiệp đi xuống 3 năm liên tiếp nhưng Chính phủ vẫn đề ra dự toán cả 3 khoản thu từ các khối doanh nghiệp năm 2020 dự kiến tăng tương ứng là: 6,3%, 11,6%, 14,3% so với ước thực hiện năm 2019. “Đề nghị cân nhắc cơ sở mức tăng thu từ các khu vực kinh tế”, Ủy ban tài chính- ngân sách kiến nghị.

Ở chiều ngược lại, việc tăng thu so với dự toán chủ yếu là do tăng các khoản thu không có tính bền vững, như: thu cấp quyền khai thác khoáng sản, tài nguyên nước (tăng 40,8%), thu tiền sử dụng đất (tăng 29,9%), thu xổ số kiến thiết (tăng 6,2%)... Nếu loại trừ các khoản thu từ đất, thu xổ số kiến thiết, thu cổ tức, lợi nhuận sau thuế, chênh lệch thu chi của Ngân hàng Nhà nước thì số thu NSNN thực chất từ nội lực nền kinh tế tăng còn thấp.

Lan Nhi - thesaigontimes.vn