Ngân hàng OCB có bất chấp pháp luật để Công ty Nam Kim thế chấp nghìn tỷ?

Xin một đằng, làm một nẻo

Theo tài liệu điều tra của phóng viên, ngày 8/10/2019 Ngân hàng TMCP Phương Đông (ngân hàng OCB) đại diện là ông Phan Văn Việt, Phó Giám đốc OCB-HCM chi nhánh TP HCM đã ký Hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất của Công ty CP Đầu tư xây dựng Công nghiệp Nam Kim (gọi tắt Công ty Nam Kim) do bà Nguyễn Thị Nhung là Tổng giám đốc để bảo lãnh cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Thuận Lợi vay với số tiền 1.085,8 tỷ đồng. Tài sản để thế chấp là Quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BO 579813 số vào sổ là GCN: CT08188 do Sở TN-MT Bình Dương cấp ngày 18/8/2014 với diện tích thế chấp gần 117ha.

Dù mọi pháp lý liên quan đến tài sản trên (báo Tuổi trẻ Thủ đô đã phản ánh - PV) đến nay dự án Khu công nghiệp (KCN) Phú Tân sau 14 năm triển khai vẫn tan hoang, chưa xong đề án được giao. Đặc biệt, vừa qua các ban ngành chức năng từ các Bộ đến tỉnh Bình Dương đều khẳng định dự án KCN Phú Tân chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư và chấp thuận Giấy chứng nhận KCN Phú Tân do Công ty Nam Kim làm chủ đầu tư (chưa được thay đổi pháp nhân đứng tên chủ sở hữu - PV).

Ngoài ra, tỉnh Bình Dương đã phê duyệt tỷ lệ chi tiết 1/2.000 giảm diện tích KCN Phú Tân từ 133ha xuống gần 107ha từ tháng 1/2019 và phê duyệt 1/500 cho Công ty Nam Kim về dự án Khu đô thị Dịch vụ Hòa Phú trong KCN Phú Tân. Như vậy, việc thế chấp toàn bộ KCN Phú Tân với tổng diện tích gần 117ha có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng pháp luật; dấu hiệu gây thất thoát lớn tài sản công, tài sản ngân hàng.

Đỉnh điểm việc cho vay này là Bộ Tài chính có công văn trả lời BQL các KCN Bình Dương ngày 29/11/2019. Trong đó, Bộ Tài chính chỉ rõ: “Về vốn vay ngân hàng, theo nội dung hồ sơ dự án, nhà đầu tư dự kiến vay ngân hàng 1.321,65 tỷ đồng để thực hiện dự án (thực tế trước khi có văn bản Công ty Nam Kim đã ký vay ngày 8/10/2019, cho Công ty Thuận Lợi vay chứ không phải để đầu tư dự án - PV).

Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh có văn bản số 1260A/2019/OCB-CN TP HCM ngày 10/9/2019 về chủ trương xem xét cấp tín dụng với Công ty Nam Kim với nội dung như sau: “OCB - Chi nhánh TP Hồ Chí Minh chấp thuận xem xét chủ trương là đầu mối thu xếp vốn cấp tín dụng đối với Công ty Nam Kim để thực hiện dự án với một số nội dung cơ bản sau: Số tiền xem xét cấp tín dụng tối đa không quá 1.321,65 tỷ đồng căn cứ kết quả thẩm định OCB, mục đích cho vay để đầu tư Dự án khu công nghiệp Phú Tân tại phường Hoà Phú, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương…”.

Theo quy định tại Điều 7, Luật Tổ chức tín dụng (TCTN): TCTD có quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh và tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh của mình; Không tổ chức cá nhân nào được can thiệp trái pháp luật vào hoạt động kinh doanh của TCTD.

Khoản 3, Điều 2, Luật Ngân hàng Nhà nước cũng nêu rõ: Việc hoạt động ngân hàng của các TCTD, bao gồm hoạt động cho vay thuộc chức năng quản lý của Ngân hàng Nhà nước.

Do đó, hoạt động cấp tín dụng TCTD không thuộc trách nhiệm của Bộ Tài chính. Bộ Tài Chính cũng đề nghị tổng hợp ý kiến Ngân hàng Nhà nước về nội dung này. Tuy nhiên trước khi có văn bản trả lời của Bộ Tài chính thì công ty Nam Kim và ngân hàng OCB - chi nhánh TP Hồ Chí Minh đã ký cho vay với nhau. Phải chăng ngân hàng OCB - Chi nhánh TP HCM đã “cầm đèn chạy trước ô tô”?

Nguy cơ thất thoát nghìn tỷ

Cũng tại công văn nói trên, Bộ Tài chính nhấn mạnh về vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính của chủ đầu tư Dự án KCN Phú Tân là Công ty Nam Kim.

Cụ thể, Bộ Tài chính khẳng định: Theo báo cáo tài chính năm 2018 (đã kiểm toán) và báo cáo tài chính giữa niên độ (đã được soát xét) 6 tháng đầu của năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2019 của Công ty Nam Kim, Công ty Nam Kim có vốn chủ sở hữu là 338 tỷ đồng, các cổ đông của Công ty Nam Kim đã thực hiện góp đầy đủ số vốn điều lệ này (thực chất công ty đã huy động hàng trăm khách hàng với hợp đồng vay thông qua trả lãi 20% giá trị hợp đồng - PV).

Trong quá trình theo dõi báo cáo tài chính, Bộ Tài chính phát hiện: “Ngày 31/12/2018, các khoản phải thu ngắn hạn của Công ty Nam Kim là 490,12 tỷ đồng (chiếm 42,6% tổng tài sản). Tổng doanh thu năm 2018 là 58,4 tỷ đồng, tổng chi phí năm 2018 là 2,23 tỷ đồng. Như vậy, việc phát sinh khoản thu ngắn hạn nêu trên (436,6 tỷ đồng) không tương ứng với phát sinh tổng doanh thu và chi phí… Tại thời điểm ngày 30/6/2019, khoản nợ phải trả là 925,09 tỷ đồng (chiếm 73% tổng nguồn vốn); trong đó chủ yếu là khoản vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn (637,99 tỷ đồng) và phải trả ngắn hạn khác (159,34 tỷ) chi phí lãi vay phải trả là 126,69 tỷ đồng, không có các hợp đồng vay vốn dài hạn với các ngân hàng.

Như vậy, hoạt động kinh doanh của Công ty Nam Kim trong đó có việc thực hiện dự án KCN Phú Tân chủ yếu dự vào vốn vay ngắn hạn của các tổ chức, cá nhân với thời gian vay ngắn, lãi suất cao. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các hoạt động kinh doanh liên tục của Công ty Nam Kim. Từ các nội dung trên, Bộ Tài chính chưa đủ cơ sở để thực hiện việc đánh giá năng lực tài chính của Công ty Nam Kim khi thực hiện dự án này.

Bộ Tài chính yêu cầu: “BQL các KCN Bình Dương chịu trách nhiệm đánh giá cụ thể và tiến độ góp vốn thực hiện Dự án của Công ty Nam Kim (trong đó xác định rõ số vốn và nguồn gốc thực tế Công ty Nam Kim đã góp đến thời điểm đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án), tiến độ triển khai dự án đầu tư làm cơ sở xem xét, trình cấp có thẩm quyền quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án…

Các vấn đề rủi ro được Bộ Tài chính chỉ rõ khoản nợ phải trả là 925,09 tỷ đồng chiếm 73% số vốn, thu nhập công ty năm 2018 chỉ có 58,4 tỷ, việc thực hiện dự án KCN Phú Tân chủ yếu dự vào vốn vay ngắn hạn của các tổ chức, cá nhân với thời gian vay ngắn, lãi suất cao, chưa xác định rõ số vốn và nguồn gốc thực tế Công ty Nam Kim…  nhiều rủi ro đến Bộ Tài chính chưa có cơ sở để đánh giá năng lực tài chính. Tuy nhiên, ngân hàng OCB lại đứng ra bất chấp khoản nợ “đầm đìa” để cho công ty Nam Kim thế chấp cho Công ty Thuận Lợi vay hơn nghìn tỷ trong khi vốn chủ sở hữu Công ty Thuận Lợi chỉ có 300 tỷ đồng.

Dư luận hoài nghi và đặt vấn đề: Với tình hình kinh doanh thực tế, khoản nợ đầm đìa của Công ty Nam Kim và Công ty Thuận Lợi vừa qua dính nhiều tai tiếng tại Bình Dương trong đó có cả việc nợ thuế (tháng 6/2019 nợ thuế Bình Dương hơn 50 tỷ), vậy lấy đâu tiền lãi để trả cho khoản vay ngàn tỷ của ngân hàng OCB?

Việc ngân hàng OCB “cầm đèn chạy trước ô tô” khi có văn bản của Bộ Tài chính phải chăng có nhiều khuất tất, lợi ích nhóm và dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng pháp luật về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng?

Báo Tuổi trẻ Thủ đô sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc!