Chiếc “bánh vẽ” condotel của những doanh nhân họ Hứa

Tôi nhớ tại một hội thảo về bất động sản cách đây 2 năm, khi được hỏi “Theo quý vị, cái gì sẽ là xu hướng đầu tư bất động sản sinh lời nhất trong tương lai gần?”, có đến 80% đại biểu tham dự (bao gồm các chuyên gia kinh tế, doanh nghiệp bất động sản, nhà đầu tư…) đồng loạt nhấn nút chọn condotel (căn hộ khách sạn).

Thời điểm đó, Việt Nam đang phát triển quá “nóng” ở phân khúc đầu tư bất động sản mới mẻ này. Hàng loạt dự án condotel mọc lên ở những vị trí đắc địa bậc nhất về du lịch như Hội An, Phú Quốc, Đà Nẵng, Vân Đồn… Báo chí đồng loạt đăng tải những bài viết chia sẻ quan điểm của nhà đầu tư, chuyên gia rằng condotel là một “xu hướng đầu tư thông minh” sinh lời nhanh nhất và cao nhất.

Không khó để giải thích khi mà lợi nhuận chia sẻ do chủ đầu tư trả cho người mua condotel (sau đó giao lại cho chủ đầu tư kinh doanh dịch vụ cho thuê) - vào thời điểm đó - luôn ở mức trên 10%/năm, được cho là cao gấp rưỡi cho tới gấp đôi mức lãi suất tiền gửi tiết kiệm ở ngân hàng.

Và trong cơn say mê mức lợi nhuận hấp dẫn, đa số nhà đầu tư đã đổ tiền tỉ vào các dự án condotel (trong đó nhiều người đi vay ngân hàng) với suy nghĩ lạc quan rằng đầu tư thông minh là phải nắm lấy cơ hội, ra quyết định sớm hơn người khác, đón đầu xu thế thì mới thành công. Điều này có vẻ là chân lý, nếu như không tính đến yếu tố rủi ro của thị trường.

Mà rủi ro lại thường đến vào những thời điểm khó đoán định nhất.

Thì đây, ngày 16/11, chủ đầu tư dự án Cocobay Đà Nẵng - tập đoàn Thành Đô (Empire Group) - họp khách hàng, tuyên bố đơn phương chấm dứt việc trả lợi nhuận cam kết là 12%/năm tại hợp đồng mua bán.

Ngày 23/11, với lý do doanh nghiệp đang gặp những khó khăn về dòng tiền, chủ đầu tư gửi văn bản chính thức để thông báo quyết định trên tới toàn thể người mua nhà của dự án nói trên.

Việc “vỡ trận” của “siêu dự án” Cocobay Đà Nẵng giống như hòn đá đầu tiên lăn xuống mặt hồ yên ả của phân khúc đầu tư bất động sản này. Nhưng không phải hòn đá bình thường mà là đá tảng, do đó gây chấn động rất lớn.

Hàng nghìn chủ sở hữu đã bỏ tiền từ vài tỉ đến vài trăm tỉ để đầu tư vào dự án Cocobay Đà Nẵng đang vô cùng "sốc" và hoang mang. Trong số đó nhiều người thậm chí đang đứng trên bờ vực phá sản, tan cửa nát nhà, bởi tiền đầu tư condotel đa số từ nguồn vay lãi của ngân hàng.

Người ta hoang mang nhớ lại, “siêu dự án” này từng “làm mưa làm gió” về gọi vốn đầu tư dễ dàng khi mà hàng loạt đại gia, ông bầu bóng đá nổi tiếng góp vốn đầu tư. Đẳng cấp hơn, họ còn mời được cả siêu sao bóng đá Cristiano Ronaldo của đội tuyển Tây Ban Nha mua căn hộ và quảng cáo cho dự án với câu nói đầy dẫn dụ “Cocobay, my home in Vietnam” (Cocobay, nhà của tôi ở Việt Nam).

Nhưng ngẫm lại thì việc dám chi bạo tới 27 tỉ đồng để mời quảng cáo của Empire Group, tôi tin không chỉ Cristiano Ronaldo mà còn rất nhiều ngôi sao khác muốn nói những lời có cánh cho dự án này. Bởi họ vừa kiếm bộn tiền vừa không phải chịu trách nhiệm về tính pháp lý của dự án mà mình quảng cáo.

Nhìn rộng ra, nhiều người Việt có thói quen đặt quá nhiều cảm xúc vào hoạt động kinh doanh. Hâm mộ một đại gia, một ông bầu hay một ngôi sao là họ sẵn sàng đổ tiền tỉ đầu tư theo các vị ấy. Trước condotel, vấn đề tương tự cũng đã xảy ra với hoạt động kinh doanh tiền ảo (bitcoin, onecoin…) và hoạt động tín dụng đen.

Trong khi đó, loại hình condotel chưa được pháp luật Việt Nam công nhận, dù hoạt động kinh doanh condotel đã diễn ra rầm rộ nhiều năm nay.

Hiện nay condotel được coi là một sản phẩm du lịch, được điều chỉnh bởi Luật Du lịch và Luật Doanh nghiệp.

Nhưng trước sự lớn mạnh không ngừng của nó, từng có nhiều ý kiến đề xuất cấp sổ hồng cho condotel, đồng nghĩa với việc công nhận nó là một sản phẩm bất động sản.

Tuy nhiên điều này không hề dễ dàng, bởi vì để điều chỉnh condotel như một sản phẩm bất động sản, thì trước tiên phải sửa ít nhất 4 luật là Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Quy hoạch đô thị.

Chính vì nhùng nhằng pháp lý như vậy cho nên nhà đầu tư – những người sở hữu căn hộ condotel – không dễ gì sang nhượng hay bán lại căn hộ mà phụ thuộc hoàn toàn vào tình hình kinh doanh của chủ đầu tư.

Thế mà, chủ đầu tư Empire – ông Nguyễn Đức Thành – lại mạnh dạn giao Cocobay cho “lớp trẻ” trong gia đình ông, đó là Tổng giám đốc Nguyễn Thành Nam và Phó Tổng Giám đốc Coco Trần (là con trai và con dâu ông Thành) với niềm tin tưởng lạc quan rằng những người từng đi du học và làm việc tại nhiều công ty nước ngoài ấy sẽ làm nên chuyện. Để rồi sau vài năm, khi dự án “vỡ trận”, ông Thành phải quay lại điều hành dự án vì lớp trẻ chưa tính đến yếu tố chính sách, chưa đủ độ “lì đòn”.

Cuối cùng, chỉ có những nhà đầu tư ngây thơ là hứng trọn rủi ro từ chiếc “bánh vẽ” mà ông chủ họ “Hứa” cam kết.

Càng hoang mang hơn khi ông Nguyễn Đức Thành mới đây lên báo khẳng định rằng, những bất cập xung quanh hoạt động kinh doanh condotel đã tồn tại âm ỉ nhiều năm nay, chẳng qua "Thành Đô chỉ là người đầu tiên dám dũng cảm đưa ra cùng các giải pháp để giải quyết vấn đề này”.

Nói như ông Chủ tịch “siêu dự án” condotel đình đám này có nghĩa là vấn đề tương tự sớm muộn cũng sẽ xảy ra ở các dự án condotel khác, như kiểu hiệu ứng domino.

Nếu điều này thành sự thật, thì nhà đầu tư biết kêu ai? Chắc chắn là sẽ lôi nhau ra Toà. Nhưng Toà sẽ xử thế nào thì ai cũng biết rồi đấy, tài sản nào pháp luật chưa thừa nhận thì quyền tài sản đó cũng chỉ mơ hồ như chiếc bánh vẽ của người mang họ Hứa mà thôi (!!)

* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả